HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
'बत्तीमुनि'काे अँध्याराे बन्याे अन्तर्राष्ट्रिय बाैद्ध महाेत्सव
'बत्तीमुनि'काे अँध्याराे बन्याे अन्तर्राष्ट्रिय बाैद्ध महाेत्सव
टिप्पणी वसन्त महर्जन
समुदायसँग घुलमिल हुँदै बृहत्तर क्षेत्रमा फैलिने उद्देश्य हासिल गर्न विश्वविद्यालयसँगै लुम्बिनी विकास कोष र प्रदेश–५ सरकारले संयुक्त हातेमालो गर्नु अपरिहार्य छ ।
प्रचारको लोभमा भ्रामक किंवदन्ती
प्रचारको लोभमा भ्रामक किंवदन्ती
लुम्बिनी क्षेत्रमा प्राचीन अवशेषहरू पाइनु नौलो विषय होइन तर, सबै अवशेषबारे किंवदन्ती रचेर गौतम बुद्ध र बौद्ध धर्मसँग जोड्नु ठाउँ प्रचारको लोभ मात्र हो।
स्वयम्भूनाथ होइन् स्वयम्भू महाचैत्य
स्वयम्भूनाथ होइन् स्वयम्भू महाचैत्य
खर्च गरेर प्रचारप्रसार गर्नुपर्नेमा उल्टै आम्दानीको राम्रो स्रोत हुनु पर्यटकीय क्षेत्रको विशेषता हो, तर यस क्षेत्रका बारेमा गलत जानकारी प्रवाह हुनु कुनै दृष्टिले उचित छैन।
यती मस्कट– पर्यटनको प्रत्युत्पादक सोच टिप्पणी
यती मस्कट– पर्यटनको प्रत्युत्पादक सोच नेपालको सन्दर्भमा ‘यती’ रहस्य र रोचक विषय त हो तर वैज्ञानिक रूपमा पुष्टि भइनसकेको यो आख्यानले नेपालको प्रतिनिधित्व गर्दैन।
पुरातत्वका पिता व्यक्तित्व
पुरातत्वका पिता प्राचीन कपिलवस्तु क्षेत्र नै बुद्घ जन्मस्थल भएको प्रमाणित गर्ने नेपाली पुरातत्व टोलीका नेतृत्वकर्ता तारानन्द मिश्र (८१) मुलुककै पहिलो प्रशिक्षित पुरातत्वविद् पनि थिए।
उपत्यकाका नेवार र पृथ्वीनारायण शाह ब्लग
उपत्यकाका नेवार र पृथ्वीनारायण शाह इतिहासलाई सीमित रूपमा बुझ्ने प्रवृत्तिाका कारण पृथ्वीनारायण शाह काठमाडौं उपत्यकाका नेवारहरूका दमनकारीका रूपमा चित्रित भएका छन्।
जयवागीश्वरीभित्र अर्को मन्दिर टिप्पणी
जयवागीश्वरीभित्र अर्को मन्दिर मन्दिर र मन्दिर पुनर्निर्माण गर्न भत्काउने क्रममा भेटिएको पुरानो भित्तोचित्रको संरक्षण गरेर ऐतिहासिक तथ्य पुष्टि गर्ने अवसर खेर फाल्नुहुँदैन।
काठमाडौंमा ‘गुफा पर्यटन’ टिप्पणी
काठमाडौंमा ‘गुफा पर्यटन’ जात्रा, पर्व, मन्दिर र तिनको ऐतिहासिकतासँगै काठमाडौं उपत्यकामा पर्यटक रिझाउन यहाँका प्राचीन गुफा नयाँ आकर्षण बन्न सक्छन्।
सिला बन्दै शिलालेख टिप्पणी
सिला बन्दै शिलालेख सम्पदाको ऐतिहासिक र पुरातात्विक प्रमाण शिलालेख संरक्षणमा पर्याप्त चासो र चिन्ता नगरिंदा भएका अमूल्य शिलालेखहरु पनि हराउने/नष्ट हुने अवस्थामा छन्।
अनावश्यक ‘भ्यू टावर’ टिप्पणी
अनावश्यक ‘भ्यू टावर’ पर्यटक आकर्षित गर्ने नाममा लाखौं रुपैयाँ खर्च गरेर धेरै जिल्लामा बनाइएका टावरमध्ये कति त प्रयोजनहीन भइसकेका छन्।
भिक्षु बुद्धभद्र र बोधिधर्म टिप्पणी
भिक्षु बुद्धभद्र र बोधिधर्म भिक्षुद्वय बुद्धभद्र र बोधिधर्मको बारेमा जानकारी दिने स्रोत चीनमा मात्रै सुरक्षित छ।
सम्पदा संरक्षणमा हराएको चेत टिप्पणी
सम्पदा संरक्षणमा हराएको चेत विश्व सम्पदा सूचीमा परेका संसारभरका सम्पदा वरिपरि ‘गर्न नहुने’ कार्यहरूको मापदण्ड तोकिएको हुन्छ तर हामीकहाँ भने त्यसलाई बेवास्ता गरिन्छ।
ढुङ्गेधारा मासेर विकास ! टिप्पणी
ढुङ्गेधारा मासेर विकास !

उपत्यकाका कतिपय मुख्य बस्तीहरूका ढुङ्गेधाराको पानी नागार्जुन पर्वतदेखि जमीनमुनिबाट ल्याइएको बताइन्छ ।
गढीमाईमा पशुबलिको विकल्प टिप्पणी
गढीमाईमा पशुबलिको विकल्प

पशुबलिलाई हिंसासँग जोडेर गढीमाई मेलाको विरोध गर्नुभन्दा ‘नरिवल बलि’ जस्ता विकल्पबारे जनचेतना फैलाउनु आवश्यक देखिन्छ।
बुद्ध मूर्ति संग्रहालयमा कि विहारमा ? टिप्पणी
बुद्ध मूर्ति संग्रहालयमा कि विहारमा ?

बौद्ध भिक्षुले कसैलाई मूर्ति दिनुको कारण विहारमा राखियोस् भन्ने उद्देश्य निहित हुने भएकाले म्यान्मारबाट प्राप्त बौद्ध मूर्तिहरू संग्रहालयमा राखिनु उचित होइन।
ऐतिहासिक ठाउँमा आधुनिक निर्माण
ऐतिहासिक ठाउँमा आधुनिक निर्माण
टिप्पणी वसन्त महर्जन

ढुङ्गा निर्मित पुराना चैत्यहरू संरक्षण गर्ने नाममा सिमेन्ट र इँटाले छोप्नु भन्दा पुरानो स्वरुपलाई नै मर्मत मात्र गरेको भए ऐतिहासिकता कायम राख्न सघाउ पुग्थ्यो।
इनामेलले छोपिंदै कलाकृति
इनामेलले छोपिंदै कलाकृति
हाम्रो ‘सौम्य शक्ति’
हाम्रो ‘सौम्य शक्ति’
बुद्धलाई दार्शनिक मान्ने अल्पज्ञान टिप्पणी
बुद्धलाई दार्शनिक मान्ने अल्पज्ञान
बुद्ध यहीँ जन्मे तर खोइ त बौद्ध परम्परा ? टिप्पणी
बुद्ध यहीँ जन्मे तर खोइ त बौद्ध परम्परा ?
बेढङ्गका बुद्ध मूर्ति टिप्पणी
बेढङ्गका बुद्ध मूर्ति

पर्यटक आकर्षित गर्न हरेकजसो डाँडामा ठड्याइन थालेका बुद्ध मूर्तिमा शिल्प र संस्कारको ठूलो विरोधाभास पाइन्छ।

 
बौद्ध समाजमा जातीय सङ्कीर्णता टिप्पणी
बौद्ध समाजमा जातीय सङ्कीर्णता

बौद्ध समाजमा जातीय सङ्कीर्णता छ भन्दा आश्चर्य लाग्ला तर यो यथार्थ हो।
काठमाडाै‌ भन्दा पुरानाे सभ्यता दाेलखा ब्लग
काठमाडाै‌ भन्दा पुरानाे सभ्यता दाेलखा

चोभारको गल्छी काटेर पानी बगेपछि यहाँ मानव बस्ती बसाल्ने काम बोधिसत्व मञ्जुश्रीबाट भएको विश्वास काठमाडौंका बौद्ध धर्मावलम्बीहरूको छ ।  यही कथाको आधारमा काठमाडौंको सभ्यताभन्दा दोलखा पुरानो हो भन्ने दाबी पर्यटन व्यवसायी श्रेष्ठको छ ।
नेपाली बौद्ध वज्रयान टिप्पणी
नेपाली बौद्ध वज्रयान

नेपालको छुट्टै पहिचान दिने हैसियत राख्ने काठमाडौं उपत्यकामा प्रचलित वज्रयानी बौद्ध धर्मलाई ‘नेपाली बौद्ध धर्म’ का रूपमा प्रचारप्रसार गर्न ढिला भइसकेको छ।
गाइजात्राः नेवारको मौलिक पर्व टिप्पणी
गाइजात्राः नेवारको मौलिक पर्व

गाईजात्राको शुरूआतबारे कान्तिपुरका राजा प्रताप मल्लसँग जोडेर अर्थ्याउने गरिए पनि यसको झलक लिच्छविकालमा समेत पाइन्छ।
बुद्धः बुझ्नु छैन, बुझाउनै हतार टिप्पणी
बुद्धः बुझ्नु छैन, बुझाउनै हतार

गौतम बुद्ध जन्मभूमिको बासिन्दाका हैसियतले हाम्रो कर्तव्य ‘बुद्ध नेपालमा जन्मिएका थिए’ भन्ने तथ्यलाई बारम्बार दोहोर्‍याउनु होइन, बुद्ध शिक्षा बुझ्नु र बुझाउनु हो।
 
रहस्यमय बुद्धमूर्ति तोडफोड टिप्पणी
रहस्यमय बुद्धमूर्ति तोडफोड

बुद्धको मूर्ति भत्काइएको घटना पक्कै पनि बौद्ध धर्म विरोधी कार्य हो, तर यही विषयमा बौद्ध समुदायलाई उचाल्दै वैमनस्य फैलाएर फाइदा लिने समूह सक्रिय हुनेतर्फ सजग हुनुपर्छ।
कीर्तिपुरको त्यो छ्याकटे ढुंगा टिप्पणी
कीर्तिपुरको त्यो छ्याकटे ढुंगा

वर्तमान नेपालको नक्शा कोर्ने एउटा कडी गोरखा राज्यले कीर्तिपुरमा गरेको आक्रमणलाई उछालिरहनु औचित्यहीन काम हो।
ठट्टा होइन ‘खतरा सूची’ टिप्पणी
ठट्टा होइन ‘खतरा सूची’

विश्व सम्पदा सूचीमा रहेका हाम्रा सम्पदाहरू युनेस्कोको खतराको सूचीमा पर्नबाट जेनतेन जोगिंदै आए पनि मापदण्ड पालना र सुधार कार्यमा खेलाँची गरिरहनु विवेकी काम होइन।
गुठी प्रथाः लिच्छविकालभन्दा पुरानो टिप्पणी
गुठी प्रथाः लिच्छविकालभन्दा पुरानो

लिच्छवि शासनकालमा नेपालमा गुठी प्रथा चलेको चर्चा गरिए पनि उनीहरूको उद्गमस्थल भारतको इतिहासमै यसबारे उल्लेख भएको भेटिंदैन।