राजनीतिक स्वार्थले शिथिल नेपाली क्रिकेट खेलाडीको अथक् मिहिनेत र ‘चमत्कार’ को चरण हुँदै विश्व क्रिकेटको मूलबाटोमा आइपुगेको छ।

वास्तवमा शासक फेरिए पनि नयाँदिल्ली फेरिएको छैन–प्रख्यात कवि तथा गीतकार गुलजार भन्छन् । ‘देयर्स नथिङ्ग न्यू इन न्यू दिल्ली’ शीर्षकको कवितामा उनी नयाँदिल्लीमा हरेक पाँच वर्षमा नयाँ सरकार आउने तर पुरानै मुद्दाहरुमा नयाँ योजना बनाउने गरेको बताउँछन् । उनी भन्छन्, “त्यसले न घाँस काट्न सक्छ न गर्दन ।”

“हिजो–आज सबबाट एकमुखको माग यही भइरहेछ– सिद्धान्तकौमुदीका सूत्र जस्तै गरी नेपाली व्याकरण हामी घोक्न सक्तैनौं, तसर्थ ज्यादै सजिलो, ज्यादै छोटकरी, ज्यादै उदार कुनै नियम भए हाम्रो लेखाइमा एकता होला।”

आठ अध्यायमा बाँडिएको झण्डै ५०० पृष्ठको पुस्तक नेपाली सभ्यता र राष्ट्रियताबाट शुरु हुन्छ।

तीन वर्ष नेपालमा बिताएपछि सुसानाको निष्कर्ष छ– ‘म्याजिकल रियालिज्म्’ को पहिलो घर ल्याटिन अमेरिका हो भने दोस्रो नेपाल ।

“हड्सनको ६ वटा भागमध्येको एक भागको यो पुस्तक लण्डनको नेचुरल हिस्ट्री म्युजियमबाट दुई महीनाका लागि बडो मुश्किलले मागेर ल्याएका हौं”, ‘अन सम अफ द वर्डस्’ प्रदर्शनीकी क्युरेटर हेइदे हिन्रिच भन्छिन्, “यो प्रदर्शनीबाट इतिहासलाई वर्तमानसँग जोड्ने प्रयास गरेका छौं ।”

शरीरको स्वरुपलाई लिएर गरिने टिप्पणीविरुद्ध लड्दै आएकी मिस मोटी आफ्नै रचयिता कृपा जोशीसँगै सारा ‘मोटा–मोटी’ का लागि प्रेरणा बनेकी छन् ।

“अहिलेको उदीयमान भारतका लागि सावरकर नयाँ पिता हुन्, गान्धी चाहिं सौतेला”, भारतका प्रसिद्ध राजनीतिक विश्लेषक आशिष नन्दीले त्यसै भनेका होइन रहेछन्। फरक मत, दलित र मुस्लिम समुदायप्रतिको हिन्दू राष्ट्रवादका पछिल्ला हिंसा हेर्दा यस्तै लाग्छ।

राजनीतिक सन्देश बोकेको चलचित्र 'सेतो सूर्य' ले उठाएका समाजका इन्द्रेणी आयामबारे थप विमर्श आवश्यक छ ।

नेपालबाट करीब १६० वर्षअघि बेलायत पुगेको लोपोन्मुख चिरुको जीर्ण चित्रकलालाई भारतीय मूलकी बेलायती चित्रकार पुनिता शर्मा (३१) ले 'नयाँ जीवन' दिइन्।