HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
मत्स्येन्द्रनाथ हेर्ने लत बसेका अमेरिकी मानवशास्त्री
हिमालखबर विशेष अनिता भेटवाल
चार दशकयता रातो मत्स्येन्द्रनाथ जात्रा हेर्नकै लागि अमेरिकाबाट नेपाल धाइरहेका ब्रुस मेक्कोए ओवेन्स भन्छन्, “यो मेरो पनि परम्परा हो भन्ने लाग्छ।”
संकटमा हिमाली शैली
संकटमा हिमाली शैली
हिउँको साटो पानी पर्न थालेपछि छतका दाउरा कुहिए। छानो चुहिने भयो। विकल्पमा परम्परागत घर भत्काएर नयाँ शैलीका घर बनाउन लागिपरेका छन् मुस्ताङवासी।
तराईका बाली हिमाल उक्लिंदै, हिमालका हराउँदै
तराईका बाली हिमाल उक्लिंदै, हिमालका हराउँदै
बढ्दो तापक्रम र वर्षाले उच्च पहाडी क्षेत्रमा पहिले कहिल्यै नफलेका बाली फल्दै छन् भने किसान तिनैमा केन्द्रित हुँदा रैथाने बाली हराउँदै छन्।
‘कर्णालीबाट काठमाडौं पनि उत्तिकै दुर्गम छ’ ‘कर्णालीको स्रोत र भोट दुवैको दोहन भएको छ। भोट हाल्न लगाएर नागरिकका रूपमा सम्मानित जीवन बाच्न पाउने अधिकार हनन हुनु भोटको दोहन हो।’
मनसुनसँगै निम्तिंदै विपद्, छैन पूर्व तयारी
मनसुनसँगै निम्तिंदै विपद्, छैन पूर्व तयारी पोहोर साल मुस्ताङमा गएको बाढीले जलवायु परिवर्तन सिर्जित मनसुनी विपद् हिमालपारि पुगेको संकेत गर्‍यो। यसपालि पानी बढी पर्ने आकलन छ, तर मनसुनी विपद्को सामनाका लागि पूर्व तयारी भने शून्य छ।
‘नेपालमा कविताका समीक्षक नै छैनन्’ ‘कस्ता कविता लेखिनुपर्थ्यो र कस्ता लेखिंदै छन् भनेर समीक्षकहरूले घचघच्याउनुपर्ने हो। तर नेपालमा कविताको समीक्षा गर्ने समीक्षक नै छैनन्।’
देशैभर विषालु हावा, अकर्मण्य छ सरकार
देशैभर विषालु हावा, अकर्मण्य छ सरकार वायु प्रदूषण उच्च रहेको र त्यसको मुख्य कारण डढेलो रहेको स्विकारे पनि सरकारी अधिकारी भन्छन्, ‘आजको भोलि केही गर्न सकिन्न।’
भान्सामै पुस्तकालय बनाउने जनकलाल शर्मा एक दर्जनभन्दा बढी पुस्तकका लेखक एवं समाज र संस्कृतिका अध्येता जनकलाल शर्माको लोभलाग्दो पाटो हो, पुस्तक संकलन।
चित्रकलाको मानक परिवार 
चित्रकलाको मानक परिवार  पिता शिवदासले सिकाएको परम्परागत चित्रकारितालाई छोरा तेजबहादुरले आधुनिक रङ दिए भने नाति मदनले तिनमा मौलिकता भरे। जसले जे जे गरे, सबै अब्बल ठहरिए।
स्मार्ट सिटी : ‘असम्भव’ आयोजनाको घानमा पिसिएका उपत्यकावासी स्मार्ट सिटीको बहुचर्चित परियोजना उच्च लागत चाहिने भएपछि अनिश्चित बनिरहँदा काठमाडौं उपत्यकाका बासिन्दा आफ्नो जग्गाको उपयोग गर्न वर्षौंदेखि वञ्चित छन्।
छोराछोरीसँगै एसईई दिएका बुबा कार्यालय सहयोगीको जागीर र पढाइलाई सँगसँगै अघि बढाएका काभ्रेका मणिराम दाहालको सपना स्नातकसम्म पढ्ने छ।
‘मेरा कविताले मलाई पनि व्यंग्य गर्छन्’ ‘पञ्चायती शासनका वेला व्यवस्थामाथि नै विद्रोह गरेर कविता लेखिन्थ्यो, अहिले अवस्थामाथि समीक्षा गरेर लेखिन्छ।’
ज्ञानको मुहानै फोहोर : पाठ्यपुस्तकमा गल्ती नै गल्ती तथ्यगत रूपमा त्रुटिपूर्ण, लैंगिक रूपमा विभेदी र जातीय रूपमा द्वेषपूर्ण सामग्रीले भरिएका विद्यालयका पाठ्यपुस्तक असमावेशी समेत छन्।
‘काठमाडौंको सभ्यता जोगाउने श्रेय ज्यापू समुदायलाई दिनुपर्छ’ ‘नेपालभरका जात्रा, मठमन्दिर र अभिलेखहरूको अध्ययन र खोज बढाए नेपालको इतिहास अझै बलियो बन्छ।’
फिल्डमा फर्किन आतुर प्रीति राई घुँडाको शल्यक्रिया गरेर अस्पतालमै आराम गरिरहेकी फूटबलर प्रीति राई फिल्डमा फर्किन आतुर छिन्।
रूसमा बितेका श्रीमान्‌को शव खोजिरहेकी भद्रा
समाज अनिता भेटवाल
भद्राले रूसमा हुने भरतका सबै साथीसँग अनुनय गर्दा पनि शव फर्काउन सकेकी छैनन्। उनलाई आफ्ना श्रीमान् कुन दिन, कस्तो अवस्थामा, के भएर बिते भन्ने पनि जानकारी छैन। 
माइकसँगै गाँस खोसिएका दृष्टिविहीन
माइकसँगै गाँस खोसिएका दृष्टिविहीन
काठमाडौं महानगरले विकल्प नदिई माइक-स्पीकर खोस्दा सडक किनारमा गाउँदै आएका दृष्टिविहीनलाई गुजारा चलाउनै मुश्किल परेको छ। 
‘संगीत विरोधी थिएनन् पृथ्वीनारायण शाह’
‘संगीत विरोधी थिएनन् पृथ्वीनारायण शाह’
‘मैले राणाकाललाई शास्त्रीय संगीतको सुनौलो युग भनेको छु। नेपालमा शास्त्रीय संगीत व्यवस्थित गर्ने तथा संगीतकर्मीलाई संरक्षण गर्ने जस्ता काम राणाकालमा जति अरू समयमा भएको पाइँदैन।’
जाँचबुझ आयोगले सरकारी नियुक्तिका लागि अयोग्य ठहर गरेकै व्यक्तिलाई उपकुलपति बनाउने तयारी
जाँचबुझ आयोगले सरकारी नियुक्तिका लागि अयोग्य ठहर गरेकै व्यक्तिलाई उपकुलपति बनाउने तयारी सरकारले ६ वर्षअघि गठन गरेको जाँझबुझ आयोगले उपकुलपतिबाट बर्खास्त गरेर भविष्यमा सरकारी तथा अर्धसरकारी पदमा नियुक्त नगर्न सुझाएका व्यक्तिलाई नै फेरि उपकुलपतिको ‘शर्टलिस्ट’ मा छनोट गरिएको छ।
कस्ता छन् उपकुलपतिका आकांक्षी?
कस्ता छन् उपकुलपतिका आकांक्षी? आवेदन दिनेमा बौद्धिक चोरीको आरोप लागेका, अख्तियारको अनुसन्धानमा तानिएका र राजनीतिक पहुँचका आधारमा प्राध्यापक बनेकाहरू पनि छन्।
आगलागीले सेलाएको निर्मल पुर्जाको कार्यालय, नसेलाएको विवाद
आगलागीले सेलाएको निर्मल पुर्जाको कार्यालय, नसेलाएको विवाद घरधनीले बीमाबाट रकम बुझिसकेकाले आफूले क्षतिपूर्ति दिन नपर्ने दाबी इलाइट कम्पनीले गरिरहँदा घरधनी भने बीमाले पूरै क्षति नधान्ने भएकाले कम्पनीले पनि दिनुपर्ने अडानमा छन्।
जंगबहादुरको पालामा लेखिएको स्वस्थानीमा के छ? संखुवासभाको चैनपुरमा भेटिएको १६५ वर्ष पुरानो पुष्पिका सहितको स्वस्थानी व्रतकथामा चैनपुरका मुमिकश नेवारहरू पाटनबाट गएको र पाटनको कुम्भेश्वर मन्दिरलाई विश्वास गर्दै चैनपुरमा स्थानीय मठमन्दिर स्थापना गरेको उल्लेख छ।
‘कलाको कदर नभए २० वर्षपछि नेपाली कन्टेम्पोररी आर्टिस्ट नपाइन सक्छन्’ ‘चित्र र मूर्तिको महत्त्व तब हुन्छ, जब त्यो हेर्ने र बुझ्ने मान्छे हुन्छ। हेर्ने र गहिराइमा बुझ्ने मान्छे नै थिएनन् भने मोनालिसाको महत्त्व हुँदैनथ्‍यो।’
बिएनालेमा सास फेरिरहेका चित्र र मूर्ति पहिलो पटक आयोजित कला प्रदर्शनीको उत्सव ‘काठमाडौं आर्ट बिएनाले’ मा वर्षौं अवसर नपाएका कलाकारका चित्रकला र मूर्तिकला समेटिएका छन्।
अनि मनिता हिंड्न थालिन्
अनि मनिता हिंड्न थालिन् जन्मेदेखि स्वाभाविक शारीरिक विकास नभएकाले गत वैशाखसम्म एउटा कोठामै सीमित मनिताको जीवनमा एकाएक कायापलट आएको छ, संसार फराकिलो भएको छ, उनी स्कूल जान थालेकी छन्।
तारादेवीलाई पछ्याइरहेका तीन ‘तारा’
तारादेवीलाई पछ्याइरहेका तीन ‘तारा’ तारादेवीलाई पछ्याउँदै आएका नयाँ पुस्ताका तीन गायिका संगीत साधनामा त डुबेका छन् नै हेरिनेभन्दा सुनिने गीत गाउनुपर्नेमा पनि सचेत छन्।
साकार हुँदै स्वरसम्राट्को सपना
साकार हुँदै स्वरसम्राट्को सपना स्वरसम्राट नारायणगोपालले देखेको एउटा सपना उनले संसार छोडेको ३३ वर्षपछि साकार हुँदै छ।
नारायणगोपाल सम्झाउने बा.अ.म. ६४८ कुनै दिन थियो, काठमाडौंका सडकमा होन्डा मोटरसाइकल कुदाउँथे नारायणगोपाल। त्यही मोटरसाइकल फेरि उनको याद बोकेर जीवन्त भएको छ। 
‘अभिभावक आफूलाई किताब किन्छन्, छोराछोरीलाई चटक्कै बिर्सन्छन्’ ‘हामीकहाँ बालसाहित्य लेख्नेहरूलाई खासै गनिंदैन। मिडियाले पनि बालसाहित्य र यो लेख्नेलाई ठाउँ दिएको पाइँदैन।’
‘महिला क्रिकेट उकास्न पुरुष टोलीलाई जत्तिकै हौसला दिइनुपर्छ’ ‘कतिसँग व्यक्तिगत तालीम लिने हैसियतसम्म हुँदैन। क्रिकेट मात्र खेलेर आउने पैसाले टिक्नै गाह्रो छ। तत्काललाई मासिक तलब १० प्रतिशत नै बढे पनि ठूलो कुरा हुन्थ्यो।’