पूर्ण पी राई

दशैं र दश राई

दशैं र दश राई

संस्मरण पूर्ण पी राई

अगुवा राई किरातीहरू तथा नयाँ पुस्ताबाट दशैं बहिष्कारको कुरा आइरहँदा दशैंको टीका लगाउने वा नलगाउने व्यक्तिगत स्वतन्त्रतालाई तर्क-वितर्कबाट प्रभाव पारिनु हुँदैन।

उहिलेको फौदारी बजार, अहिलेको मुन्धुम पदमार्ग

उहिलेको फौदारी बजार, अहिलेको मुन्धुम पदमार्ग खोटाङ, भोजपुरका साथै सोलुखुम्बु र संखुवासभाको पनि केही भाग छोएको मुन्धुम मार्ग रहेको क्षेत्र खासमा कुनै समय लडाइँ झगडा हुने फौदारी भूमि हो।

सामुदायिक विद्यालयमा प्रविधिमैत्री शिक्षा : कागजको जहाज!

सामुदायिक विद्यालयमा प्रविधिमैत्री शिक्षा : कागजको जहाज! सरकारको नीति तथा योजनामा शैक्षिक विकासमा सूचना तथा सञ्चार प्रविधिको विस्तार गर्ने उल्लेख गरिए पनि त्यस अनुसार एक त कार्यान्वयन भएकै छैन, भएको ठाउँमा पनि नाम मात्रैका छन्।

संकटका सहारा– सरकारी संस्था

संकटका सहारा– सरकारी संस्था कोरोना महामारी इतिहासमा पहिलो हैन, र अन्तिम पनि हैन। बेलाबखत महामारी आउँछन्–जान्छन्। यो महामारीले स्वास्थ्य र शिक्षाका सरकारी सेवा मात्रै कमजोर हैन, निजी क्षेत्र पनि कति नालायक रहेछन् भन्‍ने पनि प्रमाणित गरेको छ।

प्रधानमन्त्रीज्यू, विद्वत्ताको बोझले गाह्रो पार्‍यो !

प्रधानमन्त्रीज्यू, विद्वत्ताको बोझले गाह्रो पार्‍यो ! अन्ततः महामारीले जनधनको यति धेरै क्षति गरेपछि प्रधानमन्त्री ओलीलाई आफ्नै विद्वत्ताको बोझले थिच्यो। नेपालीको रोगप्रतिरोधी क्षमता असाधारण रहेको आफ्नो दाबी गलत रहेको उनले स्वीकार गरे। तर, यसो भनिरहँदा जति मान्छे निको भएका छन् त्यसमा इम्युन सिस्टमको भूमिका हुन्छ भन्दै आफ्नो 'विज्ञता' को पुन: बचाउ गर्न भने छाडेनन्।

ठट्टा होइन स्वास्थ्य

ठट्टा होइन स्वास्थ्य शिक्षक विद्यार्थीको स्वास्थ्य प्रमुख कि विद्यार्थीको सिकाइ प्रमुख भन्ने नछुट्टिएसम्म स्वास्थ्यमा ठट्यौली भई नै रहने र शिक्षकले मार खाई नै रहनुपर्ने देखिएकाे छ।

बुख्याचाजस्ता ‘जनजाति नेता’!

बुख्याचाजस्ता ‘जनजाति नेता’! बहुदलीय व्यवस्थामा शासन दलले गर्छ। दलको नेता शासक हुन्छ। तर, अहिलेका मूलधारका दलमा कोही पनि जनजाति सत्ताको नेतृत्व गर्ने हैसियतमा छैन। पार्टी नेतृत्वकर्तालाई ‘दाता’ मानेर बसेका छन्।

किन हुँदै छ राईकै पहिचान मेट्ने बहस ?

किन हुँदै छ राईकै पहिचान मेट्ने बहस ? राईहरू दुई पटक जाग्छन्, हरेक साल दशैं आउन थालेपछि र हरेक १० वर्षमा राष्ट्रिय जनगणना नजिकिँदै गएपछि। पहिलोमा बहस धर्मसँग जोडिन्छ, दोस्रोमा जातिसँग। २०७८ सालमा जनगणना शुरू हुन गइरहेको सन्दर्भमा यो लेख जातिसँगै सम्बन्धित छ।

प्रधानमन्त्रीज्यू, एउटा ढुंगो मात्र होइन ‘खुवालुङ’!

प्रधानमन्त्रीज्यू, एउटा ढुंगो मात्र होइन ‘खुवालुङ’! जल यातायातका लागि किराँती समुदायको आस्थाको केन्द्र ‘खुवालुङ’ फुटाउने कुराले सांस्कृतिक मर्ममा प्रहार गरेका कारण विकल्पको खोजी हुनुपर्छ।