महेशराज पन्त - हिमालखबर :: HimalKhabar - A Complete Nepali Political News Portal

हाँडीगाउँको कथा

हाँडीगाउँको कथा

हिमाल सप्ताहान्त महेशराज पन्त

सुदर्शनराज तिवारीले लेखेको हाँडीगाउँको इतिहासमा स्रोतका वास्तव अर्थ नबुझी छाडा कल्पना गरिँदा तथ्यहरूको तोडमोड भएको छ।

मनुस्मृतिमा के छ ?

मनुस्मृतिमा के छ ? मनुस्मृति सही वा गलत भनेर निर्क्योलमा पुग्नुपूर्व यसको रचनापद्धति र विभिन्न कालखण्डको अध्ययन आवश्यक देखिन्छ।

नेपालमा तौर्यत्रिक

नेपालमा तौर्यत्रिक नाट्य-संगीतका आवरणमा बाहिरी देशबाट कलाकार झिकाएर गरिने रसरङ्गले देशको भेद खुल्ने भन्दै पृथ्वीनारायण शाहले यस्ता कामलाई आफ्नो पालामा विराम दिन खोजे पनि उनको नीतिको अनुसरण उनकै सन्ततिले गरेनन्।

कहिले सुध्रेला हाम्रो भाषा?

कहिले सुध्रेला हाम्रो भाषा? ‘राम्रोसँग बुझिएको, शास्त्रले युक्त, राम्रोसँग प्रयोग गरिएको एउटा मात्र शब्दले पनि स्वर्ग र इहलोकमा इच्छा पुर्‍याउने हुन्छ’ भन्ने परापूर्वकालदेखिको आदर्शमा प्रजातन्त्र स्थापनापछि पाश्चात्त्य धारणा हावी भई अङ्ग्रेजी शब्दलाई संस्कृतको खोल ओढाउने लहर चल्दा नेपाली भाषाको बिचल्ली भइरहेको छ।

साधनमाला छिचोल्दा

साधनमाला छिचोल्दा साधनमालामा ‘साधन’ शब्दको प्रयोग ‘सिद्धि’ को पर्यायमा भएको छ। लौकिक सुखका लागि नै सर्वसाधारण मरिमेट्ने हुनाले लोकलाई आफ्नो मततर्फ तान्न हरेकजसो धार्मिक सम्प्रदायले यसरी साधना गरे सिद्धि पाइन्छ भनी प्रख्यापन गर्ने गरेको देखिन्छ।

राजाका जग्गा प्रजालाई बिक्री/बन्धकी

राजाका जग्गा प्रजालाई बिक्री/बन्धकी प्राचीन कालमा राजाप्रजा दुवैका निजी जमीन हुने गरेको र गर्जाे टार्नुपर्दा राजाहरूले तिनै जमीन प्रजालाई बिक्री वा बन्धकी राख्ने गरेको ऐतिहासिक लिखतहरूले देखाउँछन्।

राजकीय सत्ता र धर्म

राजकीय सत्ता र धर्म नेपाली सत्तालाई सधैभरि एउटै धर्मलाई काखी च्यापेको आरोप पछिल्ला दिन लाग्दै आए पनि शासकहरू स्वयं चाहिं कहिल्यै धर्मप्रति निष्ठावान् देखिएनन्। बरु धर्मलाई आफ्नो स्वार्थ अनुकूल गिजोलिरहने ‘अधार्मिक’ कृत्य गरिरहे।

बौद्धिक परनिर्भरता विरुद्धको पहिलो पाइला (पुनःप्रकाशित)

बौद्धिक परनिर्भरता विरुद्धको पहिलो पाइला (पुनःप्रकाशित) नयराज पन्तकै शैलीमा अरू क्षेत्रमा पनि काम गरिएको भए नेपाल विद्याका केही हाँगाबिंगाको केन्द्र बन्थ्यो, अहिले जस्तो सबै क्षेत्रमा परमुखापेक्षी हुँदैनथ्यो।

एउटा नयराज पन्त नजन्मेको भए...

एउटा नयराज पन्त नजन्मेको भए... नयराज पन्तको कामले गर्दा नेपालको इतिहासको खोजीले निकै ठूलो फड्को मार्‍यो। उनले काम गर्नुभन्दा अगाडि विद्याका अरू अरू हाँगाबिँगामा जस्तै नेपालको इतिहासको क्षेत्रमा पनि विदेशी विद्वानहरूकै बोलवाला थियो।

यी हुन् अम्बिकाप्रसाद उपाध्याय, जसले पहिलोपटक नेपालको इतिहास लेखे

यी हुन् अम्बिकाप्रसाद उपाध्याय, जसले पहिलोपटक नेपालको इतिहास लेखे नेपालीले लेखेकाे नेपालको इतिहासमध्ये अम्बिकाप्रसाद उपाध्याय (१९७९)को नेपालको इतिहास पहिलो हो। यसैले यो इतिहासको नेपालको इतिहास लेखनको परम्परामा विशेष ठाउँ छ। यस लेखमा त्यस इतिहासका रचयिता र त्यस इतिहासको विषयमा प्रकाश पार्ने कोशिश गरिन्छ।