ब्लग

ब्लग

रूपा जोशी

रूपा जोशी

मुवा: १०५ वर्षीया कोभिड विजेता हाम्रै घरमा बस्ने र मुवा (मेरो बडासासूज्यू चन्द्रकुमारी जोशी) लाई हेरचाह गर्ने नर्सलाई ६ हप्ताअघि विसञ्चो भयो। रुघा लागेको जस्तो थियो। अनि टाउको दुख्ने। तर, ज्वरो थिएन। तिहारमा उनी घर गएपछि मुवालाई एकदम खोकी लाग्यो। ज्वरो थिएन, खालि ह्वाङ ह्वाङ खोकी।

प्रकाश गुरागाईं

प्रकाश गुरागाईं

पुरुषोत्तमशमशेरलाई इतिहास सुनाउने खटपटी पुरुषोत्तमशमशेर (९५) यसै पनि ओछ्यानदेखि बाथरुम र कौशीभन्दा टाढा जान सक्दैनन्। त्यसमाथि कोरोनाभाइरस संक्रमण जोखिमका कारण विगत १० महीनादेखि कसैसँग भेटघाट गर्न नपाउँदा खटपटिएका छन्।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

निरर्थक भाषणमा समय स्वाहा ! हाम्रा नेता र नीति निर्माताको धेरैजसो समय सभा–समारोह, भाषण र जनसम्पर्कमा बित्छ, अनि किन नहोस् त महत्वपूर्ण विकास–आयोजनाको दुर्गति ?

हिमालखबर

हिमालखबर

महिला हिंसाबारे सञ्चारमाध्यमका सामग्री न सन्तुलित, न त पीडितमैत्री ! महिला हिंसाबारे घटनाप्रधान समाचारहरु त सञ्चारमाध्यममा प्रयाप्तै आउँछन्, तर पीडकलाई कारबाहीका लागि दबाब सिर्जना गर्ने हदसम्म ‘फलो अप’ हुँदैन। न त खोजमूलक समाचार बाहिर ल्याइन्छ। महिला हिंसाका घटनाबारे पुरुषले समाचार बनाउँदाको परिणाम नै सञ्चारसामग्री असन्तुलित बनेका छन्।

मुकेश पोखरेल

मुकेश पोखरेल

आइसोलेसनमा सकारात्मक समाचारको 'अक्सिजन' पत्रकारिता कर्मको दौरान पत्रकारले नकारात्मक समाचार मात्र लेख्छन् भन्ने गुनासो मैले धेरैबाट सुनेको छु। कोरोना संक्रमित भएर आइसोलेसनमा बस्दा थाहा पाएँ, सकारात्मक समाचारको बल असाध्यै ठूलो हुँदोरहेछ।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

पश्चिम सेतीलाई अल्झाउने नातावादको त्यो पासो नेपालको विकासको गति नबग्नुमा नाता र कृपावाद पनि कारक रहेको स्मेक कम्पनीले अड्काएको पश्चिम सेती आयोजनाको नियतिले देखाउँछ।

मधु राई

मधु राई

छिमेकमा घरेलु हिंसा हुँदा कानमा तेल हाल्ने तपाईं त होइन नि ! आज पनि अधिकांश व्यक्ति छिमेकमा झगडा हुँदा राति कानमा तेल हालेर सुत्छन्। हिजो जस्तै आज पनि ‘श्रीमान–श्रीमतीको झगडामा छिमेकीले बोल्नुहुँदैन’ भन्ने मानसिकता छ।

मधु राई

मधु राई

विज्ञान विषयको अवैज्ञानिक शिक्षण सिकाइ कहिलेसम्म ? जीवन र जगतसँग प्रत्यक्ष र परोक्षरुपमा जोडिने विज्ञान विषयलाई जानी नजानी हाउगुजी बनाउने पहिलो काम शिक्षकहरुबाटै भएको छ। यसो हुनुको पछाडि शिक्षक स्वयंले विद्यार्थी जीवनमा पाएको नीरस सैद्धान्तिक ज्ञान नै हो, जसले विज्ञानलाई रचनात्मक तरिकाले बुझ्नै पाएनन्।

सविना देवकोटा

सविना देवकोटा

सामाजिक सञ्जाल, जहाँ फरक मतलाई निषेध छ ! अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताका उच्चतम् डिजिटल मञ्च बनेका सामाजिक सञ्जाल पछिल्लो समय फरक विचारलाई सिध्याउने अस्त्र बनेका छन्। कतै यसले हाम्रो लोकतान्त्रिक अभ्यास र आचारव्यवहारमै त प्रहार गरिरहेको छैन ?

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

मातृकाप्रसादः नायव सुब्बादेखि प्रधानमन्त्रीसम्म २००७ सालको राणाविरोधी आन्दोलनका कमाण्डर मातृकाप्रसाद कोइराला राणाशासनकालमा वन विभागको नायव सुब्बा रहेछन्।

केदार शर्मा

केदार शर्मा

बेठेगानको ठेगाना खोज्दा... पखेटा कुँजिइसकेको एउटा चरालाई पिंजडाबाट निकाल्न भन्दा पनि उसलाई उसको हाँच बथानमा पुनर्स्थापित गराउन ठूलो चुनौती हुन्छ।

मधु राई

मधु राई

बालबालिकालाई सिकाउनुपर्ने जीवनोपयोगी सीप पहिले अभिभावक र शिक्षकलाई ! बालबालिकाले जीवनयापनका लागि नसिकी नहुने पहिलो सीप हो, खाना खानु। तर, बहुसंख्यक आमाहरुकै कारण यो सीप सिक्नुपर्ने उमेरका बालबालिका सिकाइबाट वञ्चित छन्। त्यसकारण हाम्रा बालबालिका परनिर्भरताको पहिलो पाठ आफ्नै अभिभावकबाट सिक्दैछन्।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

रूपचन्द्र विष्टको प्रेम र झोक सधैं कम्युनिष्ट विचारधारामा बाँचेका विद्रोही र सादगी स्वभावका रुपचन्द्र विष्टसँग घनिष्ट मित्रता थियो, जुन मैले काठमाडौंमा घर बनाएपछि खलबलियो।

मिलन बगाले

मिलन बगाले

सम्झनामा गाउँको तिहारः बिजुली होइन, मैनबत्तीको झिलिमिली वर्षभरीमा लक्ष्मीपूजाको साँझ मात्र गाउँ उज्यालो हुन्थ्यो। कुनैदिन बिजुली आउला भन्ने कल्पना गर्दै लाल्टिनको बेला (सिसा) सफा गर्दा तथा धिप्री र पानसको ध्वाँसो फालेर नयाँ झुम्रो राख्दाका ती दिन शहरमा बलेका झिलिमिली बत्तीले झल्झली सम्झाउँछन्।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

राजाको अगाडि प्रधानन्यायाधीशलाई आच्छुआच्छु ! राष्ट्रिय कांग्रेसका नेता हृषीकेश शाहले अदालतको मानहानि गरेको अभियोगमा मुद्दा चलाउँदै प्रधानन्यायाधीशले डा. डिल्लीरमण रेग्मी लगायतलाई जेल सजाय गरेपछि यसको तरंग दरबारसम्म पुगेको थियो।

रूपा जोशी

रूपा जोशी

म आमाको लागि छोराजस्तै छोरी मेरी बुढीसासू (सासूको सासू) चन्द्रकुमारी जोशीको उमेरले १०६ टेकिसकेको छ। विस्मृतिले च्याप्दै गए पनि, हामीले कोट्याउँदा मुवाले अड्की अड्की पुराना कुरा गर्नुहुन्छ । यसपालिको अंशमा मुख्यतः मुवाको आमा अनि दिदीबैनीबारे सुनाउनुभएको छ, वहाँकै शब्दमाः

मधु राई

मधु राई

कहिलेसम्म अखाद्य वस्तु सेवन गर्ने ? चाडबाड र अरु समयमा पनि मिसावटयुक्त खाद्य सामग्री सेवन गर्न उपभोक्ताहरु अभिशप्त छन्। किराना पसल मात्र होइन भाटभटेनी र सेन्ट्रल बजार जस्ता व्यापारिक प्रतिष्ठानले समेत उपभोक्ताको स्वास्थ्यको ख्याल गरेको देखिंदैन।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

राणाशासनमा ‘हल्लने पुल’ राणाशासनको बेला पनि काठमाडौं खाल्डो बाहिर हल्लने अर्थात् झोलुंगे पुल बन्नुको प्रमुख कारण बिहेबारीको सम्बन्धसँग जोडिएको रहेछ।

स्वेच्छा श्रेष्ठ

स्वेच्छा श्रेष्ठ

संकटमा पानी बिरालो, संरक्षणको चासो छैन पानी बिरालो मध्यम आकारको, खुट्टा छोटो र शरीर ठूलो भएको जनावर हो। औसत तौल ५–१६ किलोग्राम हुन्छ भने शरीरको लम्बाइ ५७–७८ सेन्टिमिटर तथा पुच्छर २०–३० सेन्टिमिटर हुन्छ। यसको भुत्ला पानी प्रतिरोधी हुने हुँदा पानीमा पनि शिकार गर्न सक्छ। त्यसैले यो अरु प्रजातिका बिरालो भन्दा फरक तथा विशिष्ट छ।

मधु राई

मधु राई

विद्यालयको पाठ्यक्रममै किन समावेश नगर्ने यौनहिंसा विरुद्धको शिक्षा ? पूर्व प्राथमिक तहका पाठ्यक्रमदेखि नै यौनहिंसालाई निरुत्साहित गर्ने पाठ्यसामग्री समावेश गर्न जरुरी छ। जसले लैङ्गिक विभेद हटाइ समभाव पैदा गर्छ। बालापनमा बालअधिकारका आधारभूत अधिकार उपभोग गर्न पाएकाहरुले मात्र अरुको अधिकारको पनि संरक्षण गर्नुपर्छ भन्ने बुझ्छन्।

संघर्ष पन्त

संघर्ष पन्त

अब म पीसीआर टेस्ट गर्दिनँ लक्षण देखिएपछि कतै कोरोना संक्रमण भयो कि भनेर पीसीआर जाँच गर्न जाँदा यति धेरै सास्ती व्यहोर्नुपर्छ कि अर्कोपल्ट परीक्षणका लागि जाने आँट नै आउँदैन।

मिलन बगाले

मिलन बगाले

कोरोना कहरको डायरीः पृथ्वीको डिलमा उभिएर... डायरी पल्टाउँदै जाँदा देखें, शहर त परिकारमय भएछ। घरघरमा अनेक परिकार पाके। त्यसको बास्ना सामाजिक सञ्जालमा फिजियो। अनि खानपिनको रमाइलो चरण सकिएसँगै बन्दाबन्दीको पीडा देखिन थाल्यो।

हिमालखबर

हिमालखबर

वुहानबाट काठमाडौंलाई चिठी वुहानमा बसिरहनु सामान्य निर्णय थियो। मानवीय सहायताको क्षेत्रमा काम गरिरहेकी म यस्तो उच्चस्तरको सङ्कट देखापरिरहँदा मैले छोड्ने कुरा भएन।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

‘आलु आन्दोलन’ ताकाको त्यो भीमफेदी–कुलेखानी २००९ सालमा मकवानपुरको भीमफेदीबाट आलु निकासी गर्दा सरकारले दुई ठाउँमा भन्सार महशुल लिएको विरुद्ध जागेको आन्दोलन चर्काउन हामी विद्यार्थी नेताका रूपमा पुगेका थियौं।

मधु राई

मधु राई

के हुन् उपयोगी मिडिया ? कस्ता हुन्छन् सक्रिय उपभोक्ता ? पहिलेका उपभोक्तालाई सूचना र मनोरञ्जन दिए पुग्थ्यो भने अहिलेका उपभोक्तालाई त्यतिले पुग्दैन। उनीहरुको आधारभूत आवश्यकता के हो र कस्ता सामग्रीले उपभोक्ता सक्रिय हुन्छन् भन्ने बुझ्न जरुरी छ।

भूमि घिमिरे

भूमि घिमिरे

एक तस्वीर, तीन काल ७० वर्षअघि खिचिएको यो तस्वीरले यस्तो कथा भन्छ जसले नेपाली राजनीतिका भूत, वर्तमान र भविष्य तिनै काललाई व्याख्या गर्ने क्षमता राख्दछ।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

४६ सालको आन्दोलनमा पाको पुस्ताको त्यो जोश हरेक परिवर्तनको संघर्षमा युवाको सहभागिता र नेतृत्व महत्वपूर्ण हुन्छ। तर, पञ्चायत ढाल्न प्रौढ पुस्ताको जाज्वल्यमान योगदान भुल्न मिल्दैन।

रूपा जोशी

रूपा जोशी

ससुराले काशीबाट टीका जमरा चिठीमा पठाउँथे मेरी बुढीसासू (सासूको सासू) चन्द्रकुमारी जोशीको उमेरले १०६ टेकिसकेको छ । विस्मृतिले च्याप्दै गए पनि, हामीले कोट्याउँदा मुवाले अड्कीअड्की पुराना कुरा गर्नुहुन्छ । यसपालिको अंशमा सानो छँदाको दशैं, र दर्शन गर्न जाने विभिन्न मन्दिरहरूबारे हामीसित गरेको कुराकानीमा आधारित छ, वहाँकै शब्दमाः

चन्द्रजंग हमाल

चन्द्रजंग हमाल

पहिलो पटक छोएको त्यो हिउँ चितुवा हिउँ चितुवाको अगाडिको खुट्टा हामीले थापेको पासोमा परेको थियो। अतालिएको अवस्थामा धुपीको बुट्यान वरिपरि फन्को लाइरहेको थियो।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

यस्तो रहेछ किरातदेखि राणा कालसम्मको शासन-प्रशासन लिच्छविकालमा राज्यलाई विभिन्न प्रान्तमा विभाजन गरिएको रहेछ। प्रान्त प्रमुखलाई ‘सामन्त’ भनिन्थ्यो, जसको नियुक्ति राजाले गर्ने परिपाटी रहेछ।

Previous 1 2 3 4 5 Next