ब्लग

ब्लग

मधु राई

मधु राई

के हुन् उपयोगी मिडिया ? कस्ता हुन्छन् सक्रिय उपभोक्ता ? पहिलेका उपभोक्तालाई सूचना र मनोरञ्जन दिए पुग्थ्यो भने अहिलेका उपभोक्तालाई त्यतिले पुग्दैन। उनीहरुको आधारभूत आवश्यकता के हो र कस्ता सामग्रीले उपभोक्ता सक्रिय हुन्छन् भन्ने बुझ्न जरुरी छ।

भूमि घिमिरे

भूमि घिमिरे

एक तस्वीर, तीन काल ७० वर्षअघि खिचिएको यो तस्वीरले यस्तो कथा भन्छ जसले नेपाली राजनीतिका भूत, वर्तमान र भविष्य तिनै काललाई व्याख्या गर्ने क्षमता राख्दछ।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

४६ सालको आन्दोलनमा पाको पुस्ताको त्यो जोश हरेक परिवर्तनको संघर्षमा युवाको सहभागिता र नेतृत्व महत्वपूर्ण हुन्छ। तर, पञ्चायत ढाल्न प्रौढ पुस्ताको जाज्वल्यमान योगदान भुल्न मिल्दैन।

रुपा जोशी

रुपा जोशी

ससुराले काशीबाट टीका जमरा चिठीमा पठाउँथे मेरी बुढीसासू (सासूको सासू) चन्द्रकुमारी जोशीको उमेरले १०६ टेकिसकेको छ । विस्मृतिले च्याप्दै गए पनि, हामीले कोट्याउँदा मुवाले अड्कीअड्की पुराना कुरा गर्नुहुन्छ । यसपालिको अंशमा सानो छँदाको दशैं, र दर्शन गर्न जाने विभिन्न मन्दिरहरूबारे हामीसित गरेको कुराकानीमा आधारित छ, वहाँकै शब्दमाः

चन्द्रजंग हमाल

चन्द्रजंग हमाल

पहिलो पटक छोएको त्यो हिउँ चितुवा हिउँ चितुवाको अगाडिको खुट्टा हामीले थापेको पासोमा परेको थियो। अतालिएको अवस्थामा धुपीको बुट्यान वरिपरि फन्को लाइरहेको थियो।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

यस्तो रहेछ किरातदेखि राणा कालसम्मको शासन-प्रशासन लिच्छविकालमा राज्यलाई विभिन्न प्रान्तमा विभाजन गरिएको रहेछ। प्रान्त प्रमुखलाई ‘सामन्त’ भनिन्थ्यो, जसको नियुक्ति राजाले गर्ने परिपाटी रहेछ।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

जुध्दशमशेरको किस्सा र शिकार शिविर राणा शासकहरूले अंग्रेजहरूलाई शिकार खेल्न तराईका जंगलमा आमन्त्रण गर्ने र उतैबाट बिदा गर्ने, काठमाडौं प्रवेश नगराउने रणनीति अपनाएका रहेछन्।

रुपा जोशी

रुपा जोशी

भूत आउँथ्यो, धुमधाम तर्साउँथ्यो मेरी बुढीसासू (सासूको सासू) चन्द्रकुमारी जोशीको उमेरले १०६ टेकिसकेको छ। विस्मृतिले च्याप्दै गए पनि, हामीले कोट्याउँदा अड्की अड्की पुराना कुरा गर्नुहुन्छ। यसपालिको अंश मुवाको माइती, ढोकाटोलको घर, चोक र ‘आवासीय’ भूतहरूबारे, वहाँकै शब्दमाः

मधु राई

मधु राई

यसरी गरौं बालबालिकामा पठन संस्कृतिको विकास बालबालिकालाई सर्वप्रथम शिक्षकले नै अतिरिक्त पुस्तक पढ्न प्रेरित गर्नुपर्छ। तर, आफ्नै स्कूले जीवनमा अतिरिक्त पुस्तक पढ्न नपाएका बहुसंख्यक शिक्षक आफ्ना विद्यार्थीले त्यसो गरे पढाइमा बाधा पर्ने ठान्छन्। यस्तै बुझाइ अधिकांश अभिभावकहरुमा पनि छ।

अशाेक थारु

अशाेक थारु

के थारु अशुध्द उच्चारण गर्ने जाति हो ? मुनि थोप्ला राखिने वर्ण ‘ड’ र ‘ढ’ को उच्चारण थारु भाषामा ‘र’ हुन्छ। नेपाली भाषामा अभ्यस्त भएका र रमाएकाले मात्र ‘ड’ र ‘ढ’ नै उच्चारण गर्छन्। थारु जिब्रोले ‘सडक’लाई ‘सरक’ भन्छ। त्यसैले संस्कृत भाषा मूल भएकाहरुले थारुहरुलाई ‘अशुद्ध उच्चारण गर्ने जाति’ भन्छन्।

रिंकु वाग्ले

रिंकु वाग्ले

खोइ बालबालिकाको झूट, छल र कपट विरुध्द अधिकार ? अनेकौँ बहानामा हामी हाम्रा बालबालिकासँग यति धेरै झूट बोल्छौँ कि उनीहरु झूट सुन्न अभ्यस्त हुँदै जान्छन्। विडम्बना, आजसम्म हामीले बालबालिकामाथि हुने ढाँट, छल र कपट विरुद्धको अधिकार सुनिश्चित गर्न सकेका रहेनछौँ।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

आलुको कथा र हर्क गुरुङले बुझेको ताप्लेजुङ बेलायतका वनस्पति विज्ञ जोसेफ डाल्टन हुकर मार्फत नेपालमा सबैभन्दा पहिले ताप्लेजुङमा आलु भित्रिएको रहेछ।

हिमालखबर

हिमालखबर

स्वास्थ्य समस्या नै नभएका अरविन्दको अनुभव- ‘मृत्युको मुखबाट मुश्किलले फर्किएँ, कोरोनालाई हल्का नठानौं’ कोरोनाभाइरस संक्रमणपछि स्वास्थ्य स्थिति गम्भीर बनेर आईसीयूमा उपचार गराउनुपरेका वीरगञ्ज निवासी शिक्षक तथा सामाजिक अभियन्ता अरविन्द सिंह अन्तत: संक्रमणमुक्त भएर घर फर्किए। संक्रमित भएपछिको भोगाइ र अस्पताल बस्दाको उनको अनुभव:

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

चर्खण्डी जात्राः ११६ वर्षपछि पनि जीवन्त परम्परा भक्तपुरको दधिकोटमा मानन्धर र श्रेष्ठहरूको संयुक्त प्रयासबाट वि. सं. १९६१ वैशाखदेखि मनाउन शुरु भएको चर्खण्डी जात्रा एक सय वर्ष नाघिसक्दा पनि अविच्छिन्न चलिरहेकै छ।

रुपा जोशी

रुपा जोशी

हे भगवान, बल्लामलाई यस्तो गज्जबको बनाउँछु ! मेरी बुढीसासू (सासूको सासू) चन्द्रकुमारी जोशीको उमेरले १०६ टेकिसकेको छ। विस्मृतिले च्याप्दै गए पनि, हामीले कोट्याउँदा मुवाले अड्की अड्की पुराना कुरा गर्नुहुन्छ। यसपालिको अंश मुवाको एक्लो छोरा ‘बल्लाम’ (स्व. डा. बलराम जोशी) को मुख्यत: बालापनमा केन्द्रित छ, वहाँकै शब्दमाः

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

नेहरूलाई कालो झण्डा २००८ सालमा भारतीय प्रधानमन्त्री नेहरु काठमाडौं आउँदा विरोध स्वरूप कालो झण्डा देखाइएको थियो। त्यो विरोधमा सहभागी भएको म त्यसको पाँच वर्षपछि भारत सरकारकै निमन्त्रणामा एउटा महोत्सवमा भाग लिन दिल्ली पुगेको थिएँ।

हिमालखबर

हिमालखबर

चिउँडोमा मास्क लगाउनेका नाममा सडकमा हिँड्दा, बस चढ्दा, तरकारी किन्न जाँदा नाकको तल वा चिउँडोमा मास्क लगाएर कुरा गरिरहेका मान्छे सहजै देखिन्छन्। चिनेकालाई त यसरी नलगाउन भन्न सकिएला तर, सबैलाई भन्न मिल्दैन।

डा.अरुणा उप्रेती

डा.अरुणा उप्रेती

ड्रागनफलमा यस्ता छन् औषधीय गुण हामीलाई खाना खाएर मात्र पुग्दैन। खाना पोषणयुक्त पनि हुनुपर्छ। नेपालमा प्रायः बालक, गर्भवती र वृद्धवृद्धा कुपोषित हुन्छन्। उनीहरुका लागि ड्रागनफल अति नै उपयोगी हुन्छ।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

सय वर्ष अघिको अमेरिका सन् १९०५ ताकाको अमेरिकाको रुग्ण सामाजिक, आर्थिक तथ्यचित्र केलाउँदा आजका अल्पविकसित र विकासोन्मुख मुलुकमा समृद्धिको सजग सपना देख्न सकिन्छ।

विनय शेखर

विनय शेखर

मनमौजी सपनाहरूको दस्तावेज डुलुवाहरूको पैतालामा चक्र हुने कुरा जस्तै 'डुमेरो' तिनै चक्रधारीहरूको स्वच्छन्द अभिव्यक्ति र व्यवहारको निस्फिक्री वर्णन हो । प्रेम केवल प्रेम मात्रै हो जसलाई नियन्त्रण गर्नुहुँदैन भन्ने नव पिंढीको उदार आवाजको ‘सिम्फोनी’ हो।

रुपा जोशी

रुपा जोशी

चन्द्रशमशेरकी कान्छी रानी काशी गइन् मेरी बुढीसासू (सासूको सासू) चन्द्रकुमारी जोशीको उमेरले १०६ टेकिसकेको छ। विस्मृतिले च्याप्दै गए पनि, हामीले कोट्याउँदा अड्की–अड्की पुराना कुरा गर्नुहुन्छ। यसपालिको अंश मुवाको काशी बसाइ र घटनाहरूमा केन्द्रित छ, वहाँकै शब्दमाः

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

बीपी र नेहरू युगको नेपाल–भारत सम्बन्ध सन् १९५९ मा भारतका प्रधानमन्त्री नेहरूले ‘नेपाल र भुटानमाथि कतैबाट आक्रमण भए त्यसलाई भारतले आफूमाथिको आक्रमणको रूपमा लिने’ बताएपछि बीपी कोइरालाले अन्य देशको हस्तक्षेप सह्य नहुने भन्दै प्रतिवाद गरेका थिए।

हिमालखबर

हिमालखबर

स्टेशन मेनेजर सोना भन्छिन्– ‘अरु रेडियोले कामै छैन भनेको बन्दाबन्दीमा हामीले गजब आम्दानी गर्‍यौं’ कोरोना संक्रमण महामारी र लामो समयको बन्दाबन्दीले सञ्चार स‌ंस्थालाई पनि आर्थिक मारमा पारेको वेला सामुदायिक रेडियो कपिलवस्तुले कसरी आफूलाई व्यावसायिक रुपमा टिकाएर अगाडि बढ्न सक्यो ? रेडियोकी स्टेशन मेनेजर सोना खटिकको अनुभव:

हिमालखबर

हिमालखबर

'अहिले म धेरै खुशी छु' महामारी अनि अनियमित महीनावारीसँग संघर्ष गरिरहेकी मलाई यो बेला योग, जीवनदर्शनका कक्षाहरूले जीवनशैली बदल्न सघाएका छन्।

मिलन बगाले

मिलन बगाले

डा. गोविन्द केसी र मैलो मनको उपचार केही वर्ष पहिला जाजरकोटमा ‘हेलिकोप्टर हैजा पर्यटन’ चलिरहँदा डा. गोविन्द केसी खच्चडलाई औषधिको भारी बोकाएर उकालो उक्लिरहेका थिए। अहिले पनि औषधि बोकेर दुर्गम पुगेका उनी प्रहरी घेराबन्दीमा छन्।

रुपा जोशी

रुपा जोशी

अन्याय थियो, असाध्यै अन्याय ! मेरी बूढीसासू (सासूको सासू) चन्द्रकुमारी जोशीको उमेरले १०६ वर्ष टेकिसकेको छ। यसपालि आफ्नो बुवाले धेरै भित्रिनी राखेर गरेको अन्यायबारे हामीलाई सुनाउनुभएको छ, उहाँकै 'खराे' शब्दमा:

कमल रिमाल

कमल रिमाल

कोरोना त निको भयो, समाजको सोच र दुर्व्यवहारसँग जुध्न भने चर्को छ कोरोना संक्रमित भएपछि र संक्रमणमुक्त भएर फर्केपछि पनि समाजको संकुचित सोच र व्यवहारका कारण धेरै जनाले तनाव र हैरानी भोग्नुपरेको छ। त्यस्तो समस्या भोग्ने एउटा पात्र म आफैं हुँ।

लारा

लारा

कोरोना, कोथिना क्याफे र कफी गफ बलेसीमा झर्दै गरेका झरीलाई अञ्जुलीभरि सँगाल्दै/हावामा फाल्दै गर्दा बाल्यकालका धेरै ‘नोस्टाल्जिया’ बल्झिए । बाछिटाका स्पर्शहरूले मन तरंगित भए । झरी थामिएपछि बुट्यान्नहरूमा अडिएका पानीका थोपाहरू हेर्दै कफी पिउनुको मज्जा क्याफेहरूमा कहाँ ?

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

शौचालय अभियान चलाउँदाका ती हैरानी आजभन्दा चार दशक अघि काठमाडौं उपत्यका र बाहिरका विभिन्न जिल्लामा शौचालय निर्माण अभियान लिएर जाँदा स्थानीयलाई सम्झाइबुझाइ गर्न धेरै जोडबल गर्नुपरेको थियो।

रुपा जोशी

रुपा जोशी

खल्लो भयो तीज भोलि (७ भदाै) पञ्चमी। तीजभन्दा पनि पञ्चमीमा हाम्रो घरमा विशेष तयारी हुन्थ्यो। पूजा त हुँदैनथ्यो, तर ‘कर्कलो भात खाने’ उत्सवका लागि हामी तम्सिन्थ्यौँ! यो चाहिं मेरो बूढीसासू (चन्द्रकुमारी जाेशी, अहिले १०५ वर्ष) को रहर।

1 2 3 4 5 Next