HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
संस्कृति
‘एकीकरणपछि लिम्बूहरूलाई फकाउन गोर्खाली भारदारले मीत लगाए’
‘एकीकरणपछि लिम्बूहरूलाई फकाउन गोर्खाली भारदारले मीत लगाए’
इतिहास लक्ष्मण लावती
अरुणपूर्व भेटिएका दुई इतिहास टिपोटले पृथ्वीनारायण शाहको नेपाल एकीकरणका क्रममा भएका विविध पाटा उधिनेका छन् ।
पृथ्वीनारायण शाहले यसरी गरे भक्तपुरमा हमला
पृथ्वीनारायण शाहले यसरी गरे भक्तपुरमा हमला
भक्तपुरमा गोर्खाली हमलाका प्रत्यक्षदर्शी गरूडनारायण गोंगलको सम्झना । जनस्तरबाट लेखिएको सम्भवतः अहिलेसम्मकै पुरानो युद्ध–संस्मरण अभिलेख ।
पृथ्वीनारायणलाई माझकिरातको माटोको डल्लो
पृथ्वीनारायणलाई माझकिरातको माटोको डल्लो
आफ्नो मुलुकलाई धोका दिएर माझकिरातमा गोरखाली आक्रमणलाई साथ दिनेमा विजयपुरका स्वरुपसिंह कार्की र चौदण्डीका हरिनन्द उपाध्याय थिए। तीमध्ये उपाध्याय त पृथ्वीनारायण शाहसमक्ष चौदण्डीकै माटोको डल्लो नै बोकेर पुगेको थिए। 
‘पृथ्वीनारायण शाहबाहेक कुनै राजनीतिज्ञले पनि इतिहासमा अभिरूचि देखाएको थाहा छैन’  इतिहास
‘पृथ्वीनारायण शाहबाहेक कुनै राजनीतिज्ञले पनि इतिहासमा अभिरूचि देखाएको थाहा छैन’  श्री ५ पृथ्वीनारायण शाहबाहेक हाम्रो देशका राजनीतिज्ञहरूमा अरू कसैले इतिहासमा अभिरूचि देखाएको हामीलाई थाहा छैन। अहिले आएर हामीहरूमा इतिहासप्रति जुन अनुरक्ति देखिएको छ, यो पश्चिमा विद्वान्‌हरूको संसर्गबाट नै आएको हो भन्ने कुरामा केही सन्देह छैन।
राजा नरेन्द्रदेव लगायतको मूर्ति भूगोलपार्कमा तत्काल प्रतिस्थापन नगर्न सर्वोच्च अदालतको आदेश सम्पदा
राजा नरेन्द्रदेव लगायतको मूर्ति भूगोलपार्कमा तत्काल प्रतिस्थापन नगर्न सर्वोच्च अदालतको आदेश सर्वोच्च अदालतले भूगोलपार्कमा तत्कालै राजा नरेन्द्रदेव, बन्धुदत्त आचार्य र ललीतज्यापुको संयुक्त मूर्ति प्रतिस्थापन नगर्न आदेश दिएको छ।
काठमाडौंले नसुनेरै बिदा भए राम धामी  संगीत
काठमाडौंले नसुनेरै बिदा भए राम धामी  सुनसरीको इटहरीमा बसेर संगीत कर्म गर्दै आएका राम धामीको ५७ वर्षको उमेरमा आइतबार निधन भएको छ।
कात्तिक नाच संरक्षणका लागि ललितपुर महानगरले दियो रु.५० लाख समाचार
कात्तिक नाच संरक्षणका लागि ललितपुर महानगरले दियो रु.५० लाख ललितपुर महानगरपालिकाले कात्तिक नाच संरक्षण समितिलाई रु.५० लाख दिएको छ। मेयर चिरीबाबु महर्जनले संरक्षण समितिलाई अक्षयकोष स्थापना गर्न उक्त रकम बराबरको चेक हस्तान्तरण गरे।
भर्‍याङको कथा वाङमय
भर्‍याङको कथा ऊ गुलाफको बुट्टा कुँदिएको मार्बलको सेतो, अग्लो भर्‍याङको सबैभन्दा तल उभिएको थियो। ऊ टाढा, धेरै टाढा एक टकले हेरिरहेको थियो। उसले हेरेको दृश्य यस्तो थियोः गरीबीको घुर्मैलो भीड बाढी आएको नदी झैँ मडारिइरहेको थियो। भीड उद्वेलित थियो, उम्लिइरहेको थियो।
साझा प्रकाशन अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित समाचार
साझा प्रकाशन अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित साझा प्रकाशनको २४औँ साधारणसभाबाट सञ्चालक समिति अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित भएका छन्।
किपट बन्धकीले बसाइँ हिँड्न बाध्य लिम्बू इतिहास
किपट बन्धकीले बसाइँ हिँड्न बाध्य लिम्बू किपटीया लिम्बूहरूसँग प्रशस्त जमिन थियो भने गैरकिपटीया साहुहरूसँग रूपैयाँ। ती साहुसँग पैसा लिई लिम्बुहरूले जग्गा बन्धकी दिए। अनेक तरिकाले जग्गा लिम्बूहरूको हातबाट फुत्किन गइ रैकरमा परिणत भए। अनि, लिम्बूहरूमा ‘सुभाङ्गी’ प्रथाप्रति नै वितृष्णा छायो।
के थियो बुङ्कोट विद्रोह ? कसरी मारिए लखन थापा ? इतिहास
के थियो बुङ्कोट विद्रोह ? कसरी मारिए लखन थापा ? जंगबहादुर राणाको तानाशाही शासनविरुद्ध जनसमर्थनसहितको संगठित सैन्य विद्रोहको नेतृत्व गरेका लखन थापा बल्लतल्ल नेपालका प्रथम शहीद त बने तर, उनीबारे जान्न बाँकी थुप्रै कुरा खोतल्नेतर्फ राज्य उदासिन देखिन्छ। 
यो मेरो टोपी हो… जीवनशैली
यो मेरो टोपी हो… धोती र टोपीको न तुलना हुनसक्छ न ती एकअर्काका विकल्प हुन्। एउटा कम्मरमुनि लगाइने, लाज ढाक्ने समेत प्रयोजनको बस्त्र हो, अर्को टाउको ढाक्ने। त्यसैले टोपी वा धोती भनेर तिनलाई ‘विरोधी खेमाका’ बनाउन जरूरी छैन।
योमरी अर्थात् सबैलाई मनपर्ने रोटी संस्कृति
योमरी अर्थात् सबैलाई मनपर्ने रोटी उपत्यकाका नेवार समुदायले यसवर्ष पनि आज बुधबार योमरी पुन्ही मनाइरहेका छन्। हरेक वर्षको मंसिर पूर्णिमा अर्थात् धान्य पूर्णिमाका दिन नेवार समुदायमा योमरी पुन्ही पर्व मनाइन्छ । 
सुन्दर त्रिविको कुुरुप कथा  वाङमय
सुन्दर त्रिविको कुुरुप कथा  आफ्नो पछिल्लो आत्मकथा ‘घुम्दै जीवनमा फनफनी: कदम ओरालोतिर (भाग–२)’ मा सेवानिवृत्त प्राध्यापक प्रेम खत्रीले लेखेका छन्, ‘‘यहाँ नोटकपी हेरेर मात्र वाक्य फुटाउने प्राध्यापक पनि थिए, सो ल्याउन बिर्सेको दिन कक्षा हुँदैनथ्यो।’’ 
देश विजेताले मात्र होइन, पराजितले पनि बनाएका हुन् ! वाङमय
देश विजेताले मात्र होइन, पराजितले पनि बनाएका हुन् ! देश के हो ? आखिर देश भन्नु हाम्रो पुर्खाले देखेको एक सपना हो। जसले राज्य विस्तार गर्दा जिते, तिनले सायद आफ्ना सन्तान यो मुलुकमा फलून् फुलून् भन्ने सोचेका थिए। जसले त्यो बेला हारे र पराजय स्विकारेर यो मुलुकमा बस्ने निर्णय गरे, तिनले पनि लडिराख्नुभन्दा पराजय स्विकार्नुमै आफ्ना सन्तानको भविष्य देखेका हुँदा हुन्।
‘एन्टी जेम्स बन्ड’ 
‘एन्टी जेम्स बन्ड’ 
वाङमय सेवा भट्टराई
झूट र विरोधाभाषलाई लेखनको मूल विषय बनाएका जोन ल क्यारेले जीवनमा थोरै मात्रै अन्तर्वार्ता दिए । आजीवन साहित्यिक पुरस्कार लिन अस्वीकार गरे । उनी पुरस्कारबाट होइन पाठकबाट लेखकको गुणस्तर थाहा पाउनुपर्ने विचार राख्थे ।  
आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानद्वारा १४ पुस्तक सार्वजनिक
आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानद्वारा १४ पुस्तक सार्वजनिक
आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानले विभिन्न विधाका १४ वटा पुस्तक सार्वजनिक गरेको छ।
‘एक गाउँ, एक भैरव दाइ’
‘एक गाउँ, एक भैरव दाइ’
नेपालका सबै गाउँमा मानिस छँदैछन्, मिहिनेत गर्ने पाखुरा छँदैछन्। जमिन, पानी, बोटविरुवा, हावा, घामजस्ता प्राकृतिक साधन धेरथोर मात्रामा छँदैछन्। मात्र उत्प्रेरकको मात्र खाँचो छ। सबै गाउँमा एक एक जना भैरव दाइ पुर्‍याउन सके आधारभूत आवश्यकता पूरा हुनेरहेछ।
‘निफ’ अब वैशाखमा, ५२ देशका ४०० भन्दा बढी फिल्मले सहभागिता जनाउने मनोरञ्जन
‘निफ’ अब वैशाखमा, ५२ देशका ४०० भन्दा बढी फिल्मले सहभागिता जनाउने चौंथो संस्करणको नेपाल इन्टरनेसनल फिल्म फेस्टिभल (निफ)को मिति सरेको छ। १२-१६ फागुन २०७७ मा काठमाडौंमा हुने भनिएको महोत्सव अब २३-२७ वैशाख २०७८ मा हुनेछ। 
नाटकघर खोल्ने पहलमा रंगकर्मीहरु समाचार
नाटकघर खोल्ने पहलमा रंगकर्मीहरु नेपाल चलचित्र संघले १० पुसबाट सिनेमाघरहरु खोल्ने घोषणा गरेपछि रंगकर्मीहरु पनि नाटकघर खोल्न छलफलमा जुटेका छन्।
कवि विमला तुम्खेवा रू. एक लाख नगदसहित पुरस्कृत हुँदै संस्कृति
कवि विमला तुम्खेवा रू. एक लाख नगदसहित पुरस्कृत हुँदै कवि विमला तुम्खेवा नेपाली प्रतिभा प्रतिष्ठान बेलायतबाट पुरस्कृत हुने भएकी छिन्। प्रतिष्ठानले सोमबार ‘प्रतिभा पुरस्कार २०२०’ को घोषणा गर्दै कवि तुम्खेवा नगद एक लाख रूपैयाँसहित पुरस्कृत हुने जनाएको छ।
बूढानीलकण्ठ मन्दिर भक्तजनका लागि आजबाट खुला गरिँदै समाचार
बूढानीलकण्ठ मन्दिर भक्तजनका लागि आजबाट खुला गरिँदै कोरोनाभाइस संक्रमणका कारण नौ महीनादेखि भक्तजनका लागि बन्द गरिएको बूढानीलकण्ठ नारायणस्थान मन्दिर आइतबारदेखि खुला गरिने भएको छ। बिहान ८ बजे विशेष कार्यक्रम र पूजा गरी मन्दिर भक्तजनका लागि खुला गरिँदैछ।
को हुन् पूर्वी नेपालका चेम्जोङ, जसले मुगल सैनिकलाई पराजित गरे ? इतिहास
को हुन् पूर्वी नेपालका चेम्जोङ, जसले मुगल सैनिकलाई पराजित गरे ? सेन राज्यबाट मुगलहरुले अधिपत्य जमाएका दक्षिणी भेगका भूभाग फिर्ता गराउन चेम्जोङ रायको नेतृत्वमा चौबिस, दक्षिणी पाँचथर, छथर, फाकफोक, मिकलुङ, जलरा, बेल्हारा, खाल्साबाट फौज उठाएर सेन राज्यको दक्षिणी भूभागमा अधिपत्य जमाएर बसेका मुसलमान फौजलाई भगाएर जलालगढ कटाएका थिए।
आईएमई नेपाल साहित्य महोत्सव पुस दोस्रो साता  संस्कृति
आईएमई नेपाल साहित्य महोत्सव पुस दोस्रो साता  आईएमई नेपाल साहित्य महोत्सवको नवौं संस्करण यही १४–१५ पुसमा (२९–३० डिसेम्बरमा)मा भर्चुअल रूपमा पोखरामा आयोजना हुने भएको छ।
‘भूपि पुरस्कार’ सुकुम शर्मालाई समाचार
‘भूपि पुरस्कार’ सुकुम शर्मालाई धौलागिरि साहित्य प्रतिष्ठान बागलुङले यस वर्षको ‘भूपि पुरस्कार’ लेखक एवं समालोचक सुकुम शर्मालाई प्रदान गर्ने भएको छ।
१३ महिलाको जीवन भोगाइ ‘म’ कथा संग्रह सार्वजनिक वाङमय
१३ महिलाको जीवन भोगाइ ‘म’ कथा संग्रह सार्वजनिक विभिन्न क्षेत्रमा काम गरिरहेका तर, सार्वजनिक रूपमा नआएका महिलाहरूको संघर्ष र सफलताको कथा ‘म’ नामक कथा संग्रह सार्वजनिक भएको छ।  ‘म लेख्छु मेरो कथा’ अवधारणामा आफूलाई केन्द्रविन्दुमा राखेर १३ महिलाहरूको कथा पुस्तकमा प्रकाशित भएको हो।
‘पुस १ ले खाइदियाे समान अंश र बहुविवाहविरुद्धको विधेयक’ संस्मरण
‘पुस १ ले खाइदियाे समान अंश र बहुविवाहविरुद्धको विधेयक’ कमल राणा (९२), २०१६ सालमा नेपालको पहिलो संसदको माथिल्लो सदन महासभाको उपाध्यक्ष थिइन्। उनी महासभामा राजा महेन्द्रबाट मनोनित थिइन्। १९८५ सालमा पाल्पाको तानसेनमा जन्मिएकी राणाले हिमालखबरसँग राजा महेन्द्रले संसद विघटन गरेको दिन १ पुस २०१७ को सम्झना टेलिफोनमा यसरी सुनाइन्-
नियमित पूजाका लागि नौ महीनापछि खुल्यो पशुपतिनाथ मन्दिर समाचार
नियमित पूजाका लागि नौ महीनापछि खुल्यो पशुपतिनाथ मन्दिर कोरोनाभाइरस संक्रमणको जोखिम कम गर्न बन्दाबन्दी घोषणा गरिएसँगै बन्द रहेको पशुपतिनाथ मन्दिर नौ महिनापछि नियमित पूजाका लागि खोलिएको छ।
बीपी र महेन्द्र दुवैले किन बनाए सैन्य ‘कू’ को योजना ?  इतिहास
बीपी र महेन्द्र दुवैले किन बनाए सैन्य ‘कू’ को योजना ?  बुबा राजा त्रिभुवनले साली रत्नसँग विवाह गर्न नदिएका कारण युवराज महेन्द्रले बीपीसँग सहयोग मागे। बीपीले युवराजको प्रेमका खातिर राजाविरुद्ध सैन्य ‘कू’सम्मको योजना बनाए। तर, उनै महेन्द्रले जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री बीपीलाई ‘कू’मार्फत गलहत्याए। 
सिहालोवादसूत्रः लैंगिक समानताको बुद्ध सूत्र सम्पदा
सिहालोवादसूत्रः लैंगिक समानताको बुद्ध सूत्र कतिपयले गौतम बुद्धलाई महिलाप्रति असंवेदनशील र धर्मोपदेशमै विभेद गर्ने अर्का मार्गदर्शक भनेका छन्। तर, बौद्धधर्म मात्र नै यस्तो धर्म हो, जहाँ लैंगिक समानतालाई अनिवार्य आचारव्यवहार मानिएको छ।