HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
संस्कृति
लक्ष्मी–नारायण मूर्ति फिर्ता ल्याउने खर्च ललितपुर महानगरपालिकाले व्यहोर्ने
लक्ष्मी–नारायण मूर्ति फिर्ता ल्याउने खर्च ललितपुर महानगरपालिकाले व्यहोर्ने
समाचार हिमालखबर
पाटनबाट ३७ वर्षअघि चोरिएको र एक वर्षअघि अमेरिकाको ‘डल्लास म्युजियम अफ आर्ट’मा भेटिएको लक्ष्मी–नारायण (वासुदेव–कमलाजा) मूर्ति फिर्ता ल्याउन लाग्ने खर्च ललितपुर महानगरपालिकाले व्यहोर्ने भएको छ। 
आँसु र हाँसो, मूर्ति : खलील जिब्रानका दुई लघुकथा
आँसु र हाँसो, मूर्ति : खलील जिब्रानका दुई लघुकथा
पहाडको बीच भागमा एउटा मानिस बस्थ्यो, जोसँग एक प्राचीन मूर्तिकारले बनाएको मूर्ति थियो। मूर्ति ढोका सामुन्नेमै राखिएको थियो। तर, यसको बारेमा उसलाई खासै चासो थिएन।
भान गग कक्षमा पाटनका भूत
भान गग कक्षमा पाटनका भूत
प्रज्वलले तस्वीर मार्फत खासै केही अभिव्यक्त गर्न नखोजेको बताए। तर, अवलोकनकर्ताले तस्वीरका सूक्ष्म विवरण केलाउँदा र विभिन्न कोणबाट अर्थ्याउँदा आफ्ना तस्वीरहरूले अर्थ भेटेको र ती अझै परिष्कृत भएको उनी ठान्छन्, जसमा उनी खुशी मान्छन्।
१८४ लोककथाको सँगालो वाङमय
१८४ लोककथाको सँगालो कृतिमा नेपालका सात वटै प्रदेश, ७७ वटै जिल्ला, बहुसङ्ख्यक जाति र दार्जिलिङदेखि बर्मासम्मका नेपाली लोकजीवनमा प्रचलित लोककथाहरूलाई समेटिएको छ।
अम्बर गुरुङ : एक स्वादिलो बहाव वाङमय
अम्बर गुरुङ : एक स्वादिलो बहाव अम्बर भन्थ्यो, उसलाई हर्ट-एटेक भएपछि घाँटी खुलेको त्यो प्रथम दिन थियो। र, दम कमजोर नै थिए ! ऊ आफ्नो शक्तिको ८० प्रतिशत मात्र थियो। तापनि, ती प्रशस्त थिए उसको प्रतिभा दर्शाउन।
'ठूला-ठूला परिवर्तन पनि कति सजिलै गरिन्छ' वाङमय
'ठूला-ठूला परिवर्तन पनि कति सजिलै गरिन्छ' सबीर हका इरानी कवि हुन्। तेहरानमा भवन निर्माण स्थलमा काम गर्ने यी श्रमिक-कविका ६ कविता:
यी हुन् अम्बिकाप्रसाद उपाध्याय, जसले पहिलोपटक नेपालको इतिहास लेखे  इतिहास
यी हुन् अम्बिकाप्रसाद उपाध्याय, जसले पहिलोपटक नेपालको इतिहास लेखे  नेपालीले लेखेकाे नेपालको इतिहासमध्ये अम्बिकाप्रसाद उपाध्याय (१९७९)को नेपालको इतिहास पहिलो हो। यसैले यो इतिहासको नेपालको इतिहास लेखनको परम्परामा विशेष ठाउँ छ। यस लेखमा त्यस इतिहासका रचयिता र त्यस इतिहासको विषयमा प्रकाश पार्ने कोशिश गरिन्छ। 
राज्य विस्तारमा कहाँ पुगेनन् मगर सेना ? इतिहास
राज्य विस्तारमा कहाँ पुगेनन् मगर सेना ? नेपालको राज्य विस्तार अभियानमा गोरखाली राजा नरभूपाल शाहको समयदेखि नै सेना नायकत्वदेखि फौजसम्ममा मगर सेनाको सहभागिता थियो, जसले पूर्वमा टिस्टादेखि पश्चिममा काँगडासम्म रगत सिञ्चित गरेको थियो ।
हरिशंकर परसाईका दुई लघुकथा: सुधार र अश्लील वाङमय
हरिशंकर परसाईका दुई लघुकथा: सुधार र अश्लील संस्थाका अध्यक्षले सोधे, 'संस्थाको कामप्रति कस-कसलाई असन्तुष्टि छ ?' दश सदस्यले असन्तुष्टि व्यक्त गरे।
स्रष्टाहरु रहेकै स्थानमा गएर मदन पुरस्कार र जगदम्बा-श्री सम्मान अर्पण कला
स्रष्टाहरु रहेकै स्थानमा गएर मदन पुरस्कार र जगदम्बा-श्री सम्मान अर्पण 'महारानी' उपन्यासबाट २०७६ सालको मदन पुरस्कार पाएका चन्द्रप्रकाश बानियाँलाई पोखरामा र जगदम्बा-श्री सम्मानबाट सम्मानित वरिष्ठ संगीतकार शान्ति ठटाललाई भारतको सिलिगुडीमा आयोजित समारोहमा सम्मान अर्पण गरिएको हो।
नेपाल–बेलायत सम्बन्धकाे २०० वर्ष : अझै बाँकी छ सम्बन्धमा संशय इतिहास
नेपाल–बेलायत सम्बन्धकाे २०० वर्ष : अझै बाँकी छ सम्बन्धमा संशय इतिहासको कुनै कालखण्डमा बेलायती औपनिवेशिक शासन नेपालको सहयोगमा टिकेको थियो र त्यसको आयुसमेत लम्बिएको थियो। त्यति पुरानो सम्बन्ध भएर पनि आजसम्म कुनै बेलायती प्रधानमन्त्रीले नेपालको भ्रमण नगर्नु भने विडम्बना हो।
धरानमा भेटियो सेनकालीन स्याहामोहरको सक्कल  इतिहास
धरानमा भेटियो सेनकालीन स्याहामोहरको सक्कल  पृथ्वीनारायण शाहभन्दा अघि विभिन्न राज्यका शासकले सरकारी कागजपत्र कालो छाप लगाएर प्रमाणीकरण गर्थे, त्यसलाई नै स्याहामोहर भनिन्छ। धरानमा भेटिएको सबैभन्दा पुरानो स्याहामोहरको ऐतिहासिक महत्व छ।
तेन्जिङ शेर्पाबारे फिल्म बनाउँदै ओबामा दम्पती कला
तेन्जिङ शेर्पाबारे फिल्म बनाउँदै ओबामा दम्पती अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति बाराक ओबामा र मिसेल ओबामाको कम्पनीले पहिलो सगरमाथा आरोही तेन्जिङ शेर्पाबारे फिल्म बनाउने भएकाे छ।
जर्जियाबाट गोपिनी गाउँ सम्झिँदा... कला
जर्जियाबाट गोपिनी गाउँ सम्झिँदा... अगमका सिर्जनामा अमेरिकी होइन, भुटानी र नेपाली परिवेश नै झुल्किन्छ। त्यसैले त १३ वर्षदेखि अमेरिकाको जर्जिया राज्यस्थित एटलान्टामा बसोबास गरिरहेका भए पनि कसैले ‘घर कहाँ हो?’ भनेर सोध्यो भने उनको मुखबाट फुत्त जवाफ आउँछ, ‘गोपिनी गाउँ।'
न लावण्य देश थियो, न राजा नवराज टिप्पणी
न लावण्य देश थियो, न राजा नवराज स्वस्थानी र यस्तै अन्य कथाहरुमा उल्लेख हुने देश, समाज, राजा तथा घटना विवरणलाई इतिहासकै रुपमा ग्रहण गर्नु हाम्रो इतिहासचेतको अभाव हो । 
मेचे कन्यासँग जंगबहादुर राणाको प्रेम !
मेचे कन्यासँग जंगबहादुर राणाको प्रेम !
इतिहास राजकुमार दिक्पाल
हर्बट होप रिस्लेले १९४९ सालताका लेखेको एक पुस्तकमा जंगबहादुर राणाले मेचे कन्यासँग प्रेमविवाह गरेकै कारण जंगबहादुरकै आदेशले मेचे जातिले छुवाछुतबाट मुक्ति पाएको तर्क गरेका छन्। तर, ती मेचे कन्या को थिइन्? अहिलेसम्म अज्ञात छ।
थारुबारे यथार्थ के ? भ्रम के ?
थारुबारे यथार्थ के ? भ्रम के ?
‘थारुहरू जंगलमा बस्छन्, असभ्य छन्’ अहिले पनि काठमाडौं र शहरका मानिस आफूहरूबारे यस्तै धारणा राख्ने गरेकोमा थारु समुदायको चित्त दुखाई छ । वास्तवमा को हुन् त थारु ? थारुबारे यथार्थ के हो ? भ्रम के हो ? 
‘पाथीभरा’ होइन मुक्तिफोमाङ
‘पाथीभरा’ होइन मुक्तिफोमाङ
हिजो लिम्बूले आगोको ज्वाला जस्तो बलेको डाँडोलाई ‘मुक्तिफोमाङ’ भने, पछिपछि अरूले पाथीजस्तो देखिने यही डाँडोलाई पाथीभरा भने । तर, आज सरकारी अभिलेखमै आधिकारिक रूपमा ‘पाथीभरा’ मात्र लेखिनु र ‘मुक्तिफोमाङ’ बिर्सनु सिंगो लिम्बूजातिको अपमान मात्र होइन, इतिहासकै बर्खिलाप हो ।
‘एकीकरणपछि लिम्बूहरूलाई फकाउन गोर्खाली भारदारले मीत लगाए’ इतिहास
‘एकीकरणपछि लिम्बूहरूलाई फकाउन गोर्खाली भारदारले मीत लगाए’ अरुणपूर्व भेटिएका दुई इतिहास टिपोटले पृथ्वीनारायण शाहको नेपाल एकीकरणका क्रममा भएका विविध पाटा उधिनेका छन् ।
पृथ्वीनारायण शाहले यसरी गरे भक्तपुरमा हमला वाङमय
पृथ्वीनारायण शाहले यसरी गरे भक्तपुरमा हमला भक्तपुरमा गोर्खाली हमलाका प्रत्यक्षदर्शी गरूडनारायण गोंगलको सम्झना । जनस्तरबाट लेखिएको सम्भवतः अहिलेसम्मकै पुरानो युद्ध–संस्मरण अभिलेख ।
पृथ्वीनारायणलाई माझकिरातको माटोको डल्लो इतिहास
पृथ्वीनारायणलाई माझकिरातको माटोको डल्लो आफ्नो मुलुकलाई धोका दिएर माझकिरातमा गोरखाली आक्रमणलाई साथ दिनेमा विजयपुरका स्वरुपसिंह कार्की र चौदण्डीका हरिनन्द उपाध्याय थिए। तीमध्ये उपाध्याय त पृथ्वीनारायण शाहसमक्ष चौदण्डीकै माटोको डल्लो नै बोकेर पुगेको थिए। 
‘पृथ्वीनारायण शाहबाहेक कुनै राजनीतिज्ञले पनि इतिहासमा अभिरूचि देखाएको थाहा छैन’  इतिहास
‘पृथ्वीनारायण शाहबाहेक कुनै राजनीतिज्ञले पनि इतिहासमा अभिरूचि देखाएको थाहा छैन’  श्री ५ पृथ्वीनारायण शाहबाहेक हाम्रो देशका राजनीतिज्ञहरूमा अरू कसैले इतिहासमा अभिरूचि देखाएको हामीलाई थाहा छैन। अहिले आएर हामीहरूमा इतिहासप्रति जुन अनुरक्ति देखिएको छ, यो पश्चिमा विद्वान्‌हरूको संसर्गबाट नै आएको हो भन्ने कुरामा केही सन्देह छैन।
राजा नरेन्द्रदेव लगायतको मूर्ति भूगोलपार्कमा तत्काल प्रतिस्थापन नगर्न सर्वोच्च अदालतको आदेश सम्पदा
राजा नरेन्द्रदेव लगायतको मूर्ति भूगोलपार्कमा तत्काल प्रतिस्थापन नगर्न सर्वोच्च अदालतको आदेश सर्वोच्च अदालतले भूगोलपार्कमा तत्कालै राजा नरेन्द्रदेव, बन्धुदत्त आचार्य र ललीतज्यापुको संयुक्त मूर्ति प्रतिस्थापन नगर्न आदेश दिएको छ।
काठमाडौंले नसुनेरै बिदा भए राम धामी  संगीत
काठमाडौंले नसुनेरै बिदा भए राम धामी  सुनसरीको इटहरीमा बसेर संगीत कर्म गर्दै आएका राम धामीको ५७ वर्षको उमेरमा आइतबार निधन भएको छ।
कात्तिक नाच संरक्षणका लागि ललितपुर महानगरले दियो रु.५० लाख समाचार
कात्तिक नाच संरक्षणका लागि ललितपुर महानगरले दियो रु.५० लाख ललितपुर महानगरपालिकाले कात्तिक नाच संरक्षण समितिलाई रु.५० लाख दिएको छ। मेयर चिरीबाबु महर्जनले संरक्षण समितिलाई अक्षयकोष स्थापना गर्न उक्त रकम बराबरको चेक हस्तान्तरण गरे।
भर्‍याङको कथा वाङमय
भर्‍याङको कथा ऊ गुलाफको बुट्टा कुँदिएको मार्बलको सेतो, अग्लो भर्‍याङको सबैभन्दा तल उभिएको थियो। ऊ टाढा, धेरै टाढा एक टकले हेरिरहेको थियो। उसले हेरेको दृश्य यस्तो थियोः गरीबीको घुर्मैलो भीड बाढी आएको नदी झैँ मडारिइरहेको थियो। भीड उद्वेलित थियो, उम्लिइरहेको थियो।
साझा प्रकाशन अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित समाचार
साझा प्रकाशन अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित साझा प्रकाशनको २४औँ साधारणसभाबाट सञ्चालक समिति अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित भएका छन्।
किपट बन्धकीले बसाइँ हिँड्न बाध्य लिम्बू इतिहास
किपट बन्धकीले बसाइँ हिँड्न बाध्य लिम्बू किपटीया लिम्बूहरूसँग प्रशस्त जमिन थियो भने गैरकिपटीया साहुहरूसँग रूपैयाँ। ती साहुसँग पैसा लिई लिम्बुहरूले जग्गा बन्धकी दिए। अनेक तरिकाले जग्गा लिम्बूहरूको हातबाट फुत्किन गइ रैकरमा परिणत भए। अनि, लिम्बूहरूमा ‘सुभाङ्गी’ प्रथाप्रति नै वितृष्णा छायो।
के थियो बुङ्कोट विद्रोह ? कसरी मारिए लखन थापा ? इतिहास
के थियो बुङ्कोट विद्रोह ? कसरी मारिए लखन थापा ? जंगबहादुर राणाको तानाशाही शासनविरुद्ध जनसमर्थनसहितको संगठित सैन्य विद्रोहको नेतृत्व गरेका लखन थापा बल्लतल्ल नेपालका प्रथम शहीद त बने तर, उनीबारे जान्न बाँकी थुप्रै कुरा खोतल्नेतर्फ राज्य उदासिन देखिन्छ। 
यो मेरो टोपी हो… जीवनशैली
यो मेरो टोपी हो… धोती र टोपीको न तुलना हुनसक्छ न ती एकअर्काका विकल्प हुन्। एउटा कम्मरमुनि लगाइने, लाज ढाक्ने समेत प्रयोजनको बस्त्र हो, अर्को टाउको ढाक्ने। त्यसैले टोपी वा धोती भनेर तिनलाई ‘विरोधी खेमाका’ बनाउन जरूरी छैन।