विचार

विचार

हिमालखबर

हिमालखबर

‘प्रचण्डले कहिल्यै समकालीनहरूसँग काम गर्न सक्नुभएन, अब पनि सक्नुहुन्न’ ‘कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई बचाउन केपी कमरेडले लिएको स्टेप कमरेड प्रचण्डले लिएको स्टेपभन्दा प्रगतिशील र व्यावहारिक लाग्यो। त्यसकारण मैले केपी ओलीलाई समर्थन गरेँ।’

ज्ञानमणि नेपाल

ज्ञानमणि नेपाल

यस्तो थियो पृथ्वीनारायणको ‘अंग्रेज नीति’ हाम्रो मातृभूमि नेपालको पूर्व इतिहासमा चाख राख्नेहरूका मनमा सधैं खेलिरहने एउटा कुरा के छ भने, पृथ्वीनारायण शाह भन्दा पहिले नेपाल कस्तो थियो ?

रघु पन्त

रघु पन्त

पृथ्वीनारायण शाहका मुसलमान सहयाेगी आजको पुस्ताले पनि पृथ्वीनारायण शाहलाई सही ढंगले बुझ्नु र एकीकरणको महत्वलाई आत्मसात् गर्नु जरूरी छ।

शेखर खरेल

शेखर खरेल

राष्ट्रियताकाे पुनर्जागरण पुनः पृथ्वीजयन्ती मनाउने सरकारी घोषणाले क्रमभङ्गता र नयाँ नेपालका नाममा ऐतिहासिक धरोहर मास्नु आफ्नै अस्तित्व नामेट पार्नु रहेछ भन्ने चेत खुलेको आभास दिलाएको छ।

वसन्त महर्जन

वसन्त महर्जन

गोरखा राज्य विस्तारकाे अनौठो अभ्यासः भौगोलिक विजय, सांस्कृतिक पराजय ! पराजित राज्यहरूलाई आफ्नो राज्यमा विलय गराउने परम्पराको विपरीत आफैं पराजित राज्यमा विलय हुन जाने अनौठो प्रवृत्ति गोरखा राज्य विस्तारमा देख्न पाइन्छ।

कमल मादेन

कमल मादेन

के जलथलमा भेटिएला त हराएको मुसे मृग ? अनुसन्धानदाताहरूका अनुसार अहिले नेपालमा मुसे मृग (इन्डियन सेभ्रोटिन) पाइने कुरामा ठूलो सन्देह छ। तर, जलथल जंगलमा खेले हुर्केका स्थानीयहरू केही वर्षअघिसम्म यो मृग आँखैअघि देखेको वर्णन गर्छन्।

मुकेश पोखरेल

मुकेश पोखरेल

‘चुरे दोहनमा व्यापारी, प्रशासन र जनप्रतिनिधिको साँठगाँठ छ’ २५ पुस २०७६ मा क्रसर उद्योगीको टिपरकाे ठक्करबाट मिथिला नगरपालिका–५ धनुषाका २४ वर्षीय ओमप्रकाश महतो ‘दिलीप’ले ज्यान गुमाए। आफ्नै गृहजिल्ला तथा चासो र चिन्ताको विषयमै काम गरिरहेका युवाको मृत्युले मर्माहत पूर्वराष्ट्रपति डा. रामवरण यादवसँग गएको वर्ष यही समय हिमाल खबरपत्रिकाले कुराकानी गरेको थियो।

हिमालखबर

हिमालखबर

किन बचाउने हाम्रा हर्रो, बर्रो, यार्चागुम्बा ? आधुनिक उपचार पद्धतिले निको पार्न नसकेको कोभिड–१९ कालमा हामीलाई हाम्रै परम्परागत औषधोपचार पद्धतिले थोरै भए पनि ढाडस दिएको छ। तर, हाम्रा थुप्रै औषधिजन्य वनस्पतिलाई एक–एक गर्दै शक्तिशाली देशहरूले आफ्नो बनाइसकेको हामीलाई पत्तै छैन।

तुफान न्यौपाने

तुफान न्यौपाने

प्रधानन्यायाधीशले भनेजस्तै उनले प्रतिनिधि सभा विघटनको मुद्दा नहेरे के हुन्छ ? प्रतिनिधि सभा विघटनसम्बन्धी मुद्दाको सुनुवाइमा प्रधानन्यायाधीश संलग्न हुनैपर्ने बाध्यकारी अवस्था स्वयं प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर जबराले निम्त्याएका हुन्। कानूनले भने उनले चाहेमा मुद्दा नहेरे पनि हुने ठाउँ दिएको छ।

शेखर खरेल

शेखर खरेल

संविधान रक्षति रक्षितः ‘धर्म रक्षति रक्षितः’ अर्थात धर्मको रक्षा गरेमा नै धर्मले पनि रक्षा गर्नेछ भने झैं संविधानको रक्षा हुन सकेमा मात्र संविधानले पनि हाम्रो रक्षा गर्नेछ। त्यसैले ५ पुसको परिघटना दल, नेता वा खेमा विशेषको सरोकार मात्र होइन, समग्र संविधान रक्षाको प्रश्न हो।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

आलुको कथा र हर्क गुरुङले बुझेको ताप्लेजुङ बेलायतका वनस्पति विज्ञ जोसेफ डाल्टन हुकरमार्फत् नेपालमा सबैभन्दा पहिले ताप्लेजुङमा आलु भित्रिएको रहेछ।

हिमालखबर

हिमालखबर

प्रतिनिधि सभा विघटनलाई बेलायतको संसद् विघटनसँग दाँज्न मिल्छ ? प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले ५ पुसमा गरेको प्रतिनिधि सभा विघटनलाई कतिपयले संसदीय व्यवस्थाको जननी बेलायतसँग तुलना गरिरहेका छन्। तर, बेलायतमा ‘हाउस अफ कमन्स’को विघटन यति सजिलै हुँदैन।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

८२ का हुन्थे हर्क गुरुङ ख्यातिप्राप्त भूगोल र योजनाविद् हर्क गुरुङको शुरूआती जागिरे जीवनले यस्तो संयोग जुराएको थियो, उनी र मैले एउटै कार्यकक्षमा ६ महीना पत्रकारिता कर्म गरेका थियौं।

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल

भैरव रिसाल र भैरव अर्यालको एउटै चुल्हो भैरव अर्याललाई खोई के–के समस्या थियो कुन्नी? चाँडै अस्वभाविक मृत्यु रोज्नुभयो। त्यति प्रतिभाशाली मान्छेले किन त्यति चाँडै अपहत्ते गरी मर्नु पर्‍या होला भन्ने अझै लागिरहन्छ।

तुफान न्यौपाने

तुफान न्यौपाने

प्रतिनिधि सभा विघटनबारेको सुनुवाइ संवैधानिकमा होइन, बृहत् पूर्ण इजलासमा गरौं प्रतिनिधि सभा विघटनविरूद्ध परेका रिटमाथि सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासमा सुनुवाइ भइरहेको छ। तर, विगतका नजीर र भविष्यको मार्गदर्शनका लागि यो महत्वपूर्ण विवाद बृहत् पूर्ण इजलासबाट सुनुवाइ गर्न उपयुक्त हुन्छ। यी मुद्दालाई संवैधानिक इजलासबाट बृहत् पूर्ण इजलासमा सार्न कानूनी अवरोध पनि छैन।

केदार शर्मा

केदार शर्मा

यो मेरो टोपी हो… धोती र टोपीको न तुलना हुनसक्छ न ती एकअर्काका विकल्प हुन्। एउटा कम्मरमुनि लगाइने, लाज ढाक्ने समेत प्रयोजनको बस्त्र हो, अर्को टाउको ढाक्ने। त्यसैले टोपी वा धोती भनेर तिनलाई ‘विरोधी खेमाका’ बनाउन जरूरी छैन।

वसन्त महर्जन

वसन्त महर्जन

महामारीको अन्त्य छ ! सन् २०२० हाम्रा लागि नचाहेरै पनि ‘कोभिड–१९ वर्ष’ बन्यो । तर, २०२१ को नयाँ वर्षसँगै हामीमा नयाँ आशा जागेको छ । हरेक कुराको आदिसँगै अन्त्य निश्चित छ भन्ने बुद्धदर्शन मान्ने हो भने यो महामारीको पनि अन्त्य निश्चित छ।

शेखर खरेल

शेखर खरेल

संकट परास्त गर्ने ‘नेपाली सूत्र’ शरीरका घाउ, चोटविरुद्ध शरीरभित्रैको प्रतिरोधात्मक क्षमताले भूमिका खेलेजस्तै खराब राजनीतिका कारण सिर्जित आमनिराशालाई आशामा बदल्ने नेपालीसामु छुट्टै सामाजिक प्रतिरोध क्षमता छ ।

हिमालखबर

हिमालखबर

महामारीमा यसरी बचाउन सकिन्छ पर्यटन हामीले पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि छोटो गन्तव्य र छिमेकी देश भुल्नु हुँदैन। र, अहिलेदेखि नै छोटो दूरीका पर्यटक दृष्टिगत गरेर बजारीकरण गर्नुपर्छ। पर्यटन एक न एक दिन त पक्कै खुल्छ। यस्तो बेला जुन देश तयार भएर बस्छ, फाइदा उसैले लिने हो।

हिमालखबर

हिमालखबर

नेकपा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीजस्तो होइन नेपालको राजनीतिमा ठूला राजनीतिक पार्टीहरूलाई भागवण्डाले नै गाँजेको देखिन्छ। २०१७ सालमा पनि तत्कालीन राजा महेन्द्रले राजनीतिक पार्टीहरुबीच सत्ताको लागि लुछाचुँडीको अत्तो थापेर नै सत्ता हत्याएका थिए। आज फेरि त्यही स्थिति छ।

हिमालखबर

हिमालखबर

‘नेकपा विभाजनले स्थानीय सरकारमा पनि द्वन्द्व बढ्छ’ प्रतिनिधिसभा ५ पुसमा विघटन भएसँगै संसदमा झण्डै दुईतिहाइ रहेको नेकपा विभाजनतर्फ गएको छ। यो विभाजनले स्थानीय सरकारमा कस्तो असर पर्छ भन्ने विषयमा केन्द्रित रहेर लक्ष्मी बस्नेतले संघीयता तथा स्थानीय शासनका विज्ञ डा. श्यामकृष्ण भुर्तेलसँग गरेको कुराकानीः

हिमालखबर

हिमालखबर

‘कांग्रेस नेकपाका दुवै समूहसँग समदूरीमा बस्छ’ संसदले पाँच वर्षको पूरा कार्यकाल चल्न पाउनुपर्छ। ६ महिना, वर्षदिन, दुई वर्षमा सरकार गठन/विघटन हुने पुरानो समस्या हल होस् भन्ने संविधानको मर्म हो। त्यसैले यसअघिको संविधानमा जस्तो प्रधानमन्त्रीले कुनै एउटा धारामा टेकेर संसद विघटन गर्न पाउने अधिकार यो संविधानले नदिएको हो।

मधु राई

मधु राई

महिलाले किन बनाउँछन् घरेलु रक्सी ? केहीसमयअघि सामाजिक सञ्जालमा सांसद उषाकला राईले दिएको “घरेलु रक्सीलाई ‘ब्यान्ड’ हैन ‘ब्रान्ड’ गरेर स्वदेशी उत्पादनलाई प्रवद्र्धन गर्नुपर्छ” भन्ने अभिव्यक्ति भाइरल भयो। तर, वास्तविकता उहाँको अभिव्यक्तिभन्दा भिन्न छ।

हिमालखबर

हिमालखबर

किन औचित्यहीन थियो नेपालमा माओवाद ? १ फागुन २०५२ मा तत्कालीन नेकपा (माओवादी) ले देशमा सशस्त्र हिंसा शुरू गर्‍याे। हिंसा एक दशकसम्म चल्यो, जसले आधिकारिक रूपमा १३ हजारभन्दा बढी नेपालीको अकालमा ज्यान लियो। माओवादको नाममा पुष्पकमल दाहाल नेतृत्वको हिंसाका पीडितहरूले आजसम्म न्याय पाउन सकेका छैनन्। बरु, हिंसा मच्चाउनेहरू चाँहि सुखसयल र सत्ताको खेलमा मस्त छन्। त्यसो त अहिले पनि नेत्रविक्रम चन्द नेतृत्वको समूह यही विचारधारालाई बोकेर हिंसामा उत्रिएको छ। तर, नेपालमा चिनियाँ मोडलको माओवाद सफल हुन सक्तैन। किन त ? २०५५ सालमै हिमाल द्वैमासिकमा छापिएको महेशमणि दीक्षितको यो आलेख।

हिमालखबर

हिमालखबर

‘एक गाउँ, एक भैरव दाइ’ नेपालका सबै गाउँमा मानिस छँदैछन्, मिहिनेत गर्ने पाखुरा छँदैछन्। जमिन, पानी, बोटविरुवा, हावा, घामजस्ता प्राकृतिक साधन धेरथोर मात्रामा छँदैछन्। मात्र उत्प्रेरकको मात्र खाँचो छ। सबै गाउँमा एक एक जना भैरव दाइ पुर्‍याउन सके आधारभूत आवश्यकता पूरा हुनेरहेछ।

शंकर तिवारी

शंकर तिवारी

देउवालाई गिरिजा बन्ने अवसर प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको असंवैधानिक र अलोकतान्त्रिक प्रतिनिधि सभा विघटनविरुद्ध नेकपासहितको मोर्चाको नेतृत्व गरेर पुनः मुलुकलाई लोकतान्त्रिक दिशातर्फ फर्काउन कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले निर्णायक भूमिका खेल्न सक्छन्। अर्थात् उत्तरार्धका गिरिजाप्रसाद कोइरालाको हैसियतमा पुग्न सक्छन्।

अजय दीक्षित

अजय दीक्षित

'सोप अपेरा’ बनाइएको विमान अपहरण २१ वर्षअघि ९ पुस (डिसेम्बर २४, १९९९) मा आजकै दिन नेपाली भूमिबाट अहिलेसम्मकै ठूलो अन्तर्राष्ट्रिय ‘आतंकवादी अपहरण’ भएको थियो। त्यो साँझ काठमाडौंबाट नयाँदिल्लीका लागि उडेको इन्डियन एअरलाइन्सको आईसी–८१४ विमानलाई इस्लामिक बन्दुकधारीले अपहरण गरेका थिए। बदलामा उनीहरू भारतीय जेलमा रहेका मशुद अजहरसहित आफ्ना नेताहरूको रिहाइ चाहन्थे। यो अपहरणको घटनालगत्तै १–१५ माघ २०५६ को अंकमा ‘हिमाल खबरपत्रिका’मा प्रकाशित टिप्पणी ।

गोपीनाथ मैनाली

गोपीनाथ मैनाली

समाजवादको बदलिंदो भाष्य विश्वव्यापी रुपमा उदारवादी लोकतान्त्रिकहरु सामाजिक सुधारका प्रगतिशील मुद्दाहरु उठाइरहँदा समाजवादको भाष्य परिवर्तनको क्रम गतिशील छ।

शेखर खरेल

शेखर खरेल

प्रतिनिधि सभा विघटनः वियोगान्त राजनीतिको मोडमा ओली पहिलो जनआन्दोलनको पूर्वसन्ध्यातिर पञ्चायत व्यवस्थामाथि चौतर्फी आक्रमण भइरहँदा नेपाली कांग्रेसका सर्वोच्च नेता गणेशमान सिंहको पञ्चायतबारेको टिप्पणीले अहिले प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद ओलीको दुरावस्था सटिक चित्रण गर्दछ। सिंहले मृत्योन्मुख पञ्चायतको अवस्थालाई ‘सर्पको मुखमा परिसकेको भ्यागुताबाट किरा फट्याङ्ग्रा शिकारको कोसिस’ भनेका थिए।

डा.अरुणा उप्रेती

डा.अरुणा उप्रेती

जीवनभर स्वस्थ हुने कि स्वादमा रमाउने ? मोटो मानिसमा कोरोना संक्रमणको जोखिम धेरै हुने विभिन्न अनुसन्धानले देखाएका छन्। खानपिनमा ध्यान पुर्‍याए जीउ घट्न सक्ने अनेक उदाहरण छन्। त्यसैले जीवनभर स्वस्थ भएर बाँच्ने कि स्वादमा मात्र रमाउने चाहिँ आफैँ विचार गर्ने हो।

Previous 1 2 3 4 5 Next