हिमालखबर :: HimalKhabar - A Complete Nepali Political News Portal

अन्तर्वार्ता

हिमालखबर

हिमालखबर

‘बाढीको विपद् मान्छेकै हस्तक्षेपले निम्तिन्छ’ ‘पानीको प्राकृतिक सिलसिला बुझेपछि भूगोल र समाजसँगको त्यसको सम्बन्ध बुझिन्छ। अनि बल्ल बाढीसँग जुध्न सजिलो हुन्छ।’

हिमालखबर

हिमालखबर

‘हामीकहाँ प्राचीन अभिलेख पढ्न सक्ने अध्येताकै खडेरी छ’ “कागजातमा जम्ने धूलोमा पनि कीरा र ढुसीका फूल हुन्छन्। हाम्रो अभिलेखालय वरिपरि खुला ढल–नाली छन्। त्यहाँबाट निस्कने ग्यासमा हुने सल्फ्युरिक अम्ल, नाइट्रिक अम्ल आदिले कागजातमा क्षति पुर्‍याउन सक्छन्।”

सागर बुढाथोकी

सागर बुढाथोकी

‘म जहाँ छु, त्यहाँ पुग्न धेरै नेपाली सक्षम छन्’ ‘विश्वका धेरै देशमा मेडिकल कलेज छैनन्। भएकामा पनि प्रतिभा पलायनको समस्या छ। त्यसैले २०३० सम्ममा एक दशमलब आठ करोड स्वास्थ्यकर्मीको अभाव हुने देखिएको छ। यो सबै हेर्दा प्राथमिक स्वास्थ्य सेवालाई बेवास्ता गर्न मिल्दैन।’

सन्त गाहा मगर

सन्त गाहा मगर

‘जनमत पाएकाे दलले सरकारको नेतृत्व नगर्दा संविधान कार्यान्वयन प्रभावित भयो’ ‘संविधानले संरचना बलियो बनाउने हो, यसले मान्छेको चेतनास्तर निर्धारण गर्दैन। नेतृत्व नै खराब भयो भने केही लाग्दैन। हामीकहाँ जसरी बोल्दा शक्ति/सत्ता प्राप्त हुन्छ र जनताको ताली पाइन्छ त्यही बोल्ने गरिन्छ।’

महेश्वर आचार्य

महेश्वर आचार्य

‘एआईबारे पढ्न अमेरिका-बेलायतबाट नेपाल आउँछन्’ ‘कानूनी रूपमा हाम्रो जस्तो संस्थालाई कसले हेर्ने भन्ने नीति नै छैन। समाज कल्याण परिषद्ले हेर्ने परम्परागत गैरसरकारी संस्था पनि भएनौं र नेपाल राष्ट्र ब्यांकले हेर्ने कम्पनी जस्तो पनि भएनौं। राम्रो काम गर्न खोज्दा पनि अत्यन्तै दुःख पाएका छौं।’

गोविन्द न्यौपाने

गोविन्द न्यौपाने

‘सबैलाई समेटेर नेपालको इतिहास त लेखिएकै छैन’ ‘नेपाल हरेक ढुङ्गा ढुङ्गामा इतिहास भएको देश हो। नेपाली संस्कृतिलाई मिथकहरूको शांग्रिला नै भन्न सकिन्छ। नेपालको पारम्परिक इतिहास लेखनमा मिथक र पौराणिक परम्पराले पनि स्थान पाएकै छ।’

हिमालखबर

हिमालखबर

‘चुच्चे नक्साको विषयमा परराष्ट्र मन्त्रालयले चीनलाई बुझाउन सकेन’ प्रजातन्त्रसँगै भारतीय सुरक्षा फौज नेपालभित्र आएर बस्यो। राष्ट्रवादी भनिएका राजाहरूले पनि यो नदेखे झैं गरेकै हुन्।

कुन्द दीक्षित

कुन्द दीक्षित

‘एउटा घटना जसले मलाई राजनीतिमा डोर्‍यायो’ मान्छेमा निराशासँगै यति धेरै अपेक्षा छ त्यसले पनि मलाई सोच्न बाध्य बनायो। नेतृत्व भनेको महान् काम हो भन्ने लाग्यो।

महेश्वर आचार्य

महेश्वर आचार्य

‘विद्यार्थीबाट पैसा लिने होइन, छात्रवृत्ति दिने विश्वविद्यालय बनाउँछौं’ ‘हामी गरीब हुनुपर्ने कारण छैन, आफैंले आफैंलाई गरीब बनाएका हौं र गरीबीलाई पचाएका हौं। अब त्यसरी चूप बसेर हुँदैन, काममा अग्रसर हुनुपर्छ।’

अनिता भेटवाल

अनिता भेटवाल

‘सरकारलाई सोधौं- लक्ष्य नै धेरै विद्यार्थी अनुत्तीर्ण गराउने र विदेश जान बाध्य पार्ने हो?’ ‘सरकारले विद्यालय तहमा अहिले जति लगानी गरेको छ, त्यसलाई कम्तीमा दुई गुणा पार्नुपर्छ। अनि बल्ल सामुदायिक विद्यालयमा पठनपाठनको वातावरण बन्छ।’

दुर्गा राना मगर

दुर्गा राना मगर

‘माछा पोखरीमा सजिलै मोती उत्पादन गर्न सकिन्छ’ ‘जुन पोखरीमा माछा छ, त्यसैमा सिपी राखिने हो। अथवा पोखरी र ट्यांंकीमा पनि राख्न सकिन्छ। किसानले ४०० रुपैयाँ जतिको लागतमा मोती उत्पादन गर्न सक्छन्।’

सागर बुढाथोकी

सागर बुढाथोकी

‘बालबालिकालाई एउटै रोग बल्झिरहनु घातक’ ‘हाम्रोमा कुनै पनि चिकित्सकले बिरामीलाई जति समय दिनुपर्ने हो दिंदैनन्। बिरामीलाई दुई-चार मिनेट हेरेर यस्ता रोग पत्ता लाग्दैनन्। अधिकांश चिकित्सकले बिरामीको इतिहास नसोध्ने हुँदा पनि रोग पहिचानमा चुक्छन्।’

सागर बुढाथोकी

सागर बुढाथोकी

‘अबको केही दशकमा सानो घाउले पनि हाम्रो मृत्यु हुन सक्छ’ कुनै पनि एन्टिबायोटिक्स बन्न वर्षौं अध्ययन गर्नुपर्छ। वर्षैपिच्छे नयाँ नयाँ प्रकृतिका एन्टिबायोटिक्स बनाउन सकिंदैन। तर, रोग त घट्दैन। ती रोग कम गर्न कडा किसिमका एन्टिबायोटिक्स चाहिन्छ, त्यो वेला त्यस्ता एन्टिबायोटिक्स नबन्दा सामान्य रोगले पनि मानिस मर्न सक्छन्।

सागर बुढाथोकी

सागर बुढाथोकी

‘डेंगी दोस्रो पटक लाग्दा झन् सिकिस्त बनाउँछ’ ‘अत्यधिक मात्रामा पेटमा पीडा भयो, गिजा र नाकबाट रगत आयो, तारन्तार बान्ता भइरह्यो भने डेंगीले जटिलता निम्त्याउँदै छ भन्ने बुझ्नुपर्छ।’

अनिता भेटवाल

अनिता भेटवाल

‘मेरो दिशानिर्देशनमा धरान चल्ने हो’ ‘यत्ति कुरा बुझ्नुस्, विरोधीहरूले हर्क साम्पाङलाई चिन्न मात्र १० वर्ष मेरो पछि हिंड्नुपर्छ। १० वर्ष हिंड्दा पनि उहाँहरूले मलाई ३० प्रतिशत मात्र चिन्नुहुन्छ। उहाँहरूलाई आज मैले बोलेका कुराहरू थाहा पाउन २० वर्ष लाग्छ।’

सुजाता ढुंगाना

सुजाता ढुंगाना

‘१८३१ साउन २२ को धोकापूर्ण लालमोहर सन्धिको विरोधमा आन्दोलित भएका हौं’ ‘हाम्रो आन्दोलनलाई नेतृत्वले विद्यार्थीको आन्दोलन जस्तो ठानेर वा हिजोको जस्तो आन्दोलन मानेर बसेको जस्तो देखिन्छ। त्यो दलहरूको गम्भीर भूल हो।’

गोविन्द न्यौपाने

गोविन्द न्यौपाने

‘भगवान् बुद्ध राजकुमार होइनन् भन्ने देखिन्छ’ ‘आजसम्म नेपालको कुनै पनि कालखण्डको जन-अवस्थाको समग्र अध्ययन गरिएको छैन। शासकको इतिहास लेख्ने क्रममा अनेकौं छिद्रमा जन-अवस्थाका केही प्रसङ्ग नघुसेका भने होइनन्, ती अपवादलाई छाड्दा नियतवश नै नागरिकको इतिहास नलेखिएको भान हुन्छ।’

हिमालखबर

हिमालखबर

स्नातकलाई तीन वर्षमा झार्नुपर्छ भन्नुकाे कारण के हाे? ‘अमेरिकाले इक्विभेलेन्ट दिंदैन भनेर चारवर्षे बनाइएको छ। विदेशी विश्वविद्यालय हेरेर हाम्रो डिग्री बनाउने होइन। नेपालको माटो सुहाउँदो, यहाँको स्कूलका लागि कस्तो जनशक्ति चाहिन्छ त्यही अनुसारको उत्पादन गर्ने हो।’

सागर बुढाथोकी

सागर बुढाथोकी

‘खुशी लाग्न छोड्यो वा आत्मविश्वास खस्कियो भने सोच्नुपर्ने हुन्छ’ ‘पहिले रमाईरमाई गरेको काम गर्न अहिले चाख लागेन, पहिला जे कुरामा खुशी लाग्थ्यो अहिले हरायो वा आत्मविश्वास खस्कियो भने मलाई केही भयो कि भनेर सोच्नुपर्ने हुन्छ। यस्ता सङ्केत देखिनासाथ मानसिक रोग विशेषज्ञलाई भेट्नुपर्छ।’

सुजाता ढुंगाना

सुजाता ढुंगाना

‘तत्काल राजीनामा दिन्नँ, सर्वोच्चको निर्णय मान्छु’ ‘तत्काल राजीनामा दिने सोचमा छैन। साथीहरू मेरो हस्ताक्षरको विषयलाई लिएर अदालत नै जानुभएको छ। मलाई यसले झनै सजिलो भएको छ।’

अनिता भेटवाल

अनिता भेटवाल

‘पर्याप्त साधन स्रोत पाएका बालबालिकाको विकासको जग एकदमै कमजोर छ’ ‘मोबाइलको लत बस्न नदिन बच्चाका अघि त्यस्ता सामग्री नै चलाउन हुन्न। बरु बाहिरी खेलकूदमा संलग्न गराउनुपर्छ। प्रकृति, धूलो, माटो, हिलोमा छाडिदिनुपर्छ। खेल भनेको काम वा पढाइको विकल्प होइन।’

अनिता भेटवाल

अनिता भेटवाल

‘हाम्रो चाहना वार्ताबाटै समाधान होस् भन्ने हो’ ‘लिम्बुवान किरात नामको हाम्रो प्रयास सफल भए नेपालकै सबैभन्दा विकसित र शान्त प्रदेश यही हुनेछ। त्यसपछि हाम्रो यो प्रदेश ड्राई हङकङ नै हुन्छ।’

उर्मिला गम्वा थारू

उर्मिला गम्वा थारू

“व्यवस्थाको कमजोरी देखाउनुपर्‍यो भने ‘नीरफूल-२’ आउन पनि सक्छ” ‘पहिला पहिला दर्शकलाई हलमा जे लाग्यो त्यही मात्र हेर्ने अवसर थियो। त्यसैकारण हामीले लामो समयदेखि हिन्दी चलचित्र नक्कल गर्‍यौं। अब दर्शक झुक्याउन सकिंदैन। दर्शकको चेतनास्तर कहाँदेखि कहाँ पुगिसक्यो।’

सागर बुढाथोकी

सागर बुढाथोकी

‘नेपालको स्वास्थ्य अनुसन्धान ससाना कुरामै चुकेको छ’ ‘नेपाली समाजमा कुनै समस्या निम्तिन नदिन पूर्वतयारी गर्नुको साटो भइसकेपछि गरौंला नि भन्ने मानसिकता छ। कोभिड महामारीको सन्दर्भमा सरकारलाई पनि त्यही मानसिकताले गाँजेको देखियो।’

अनिता भेटवाल

अनिता भेटवाल

‘कोशी नाम खस-आर्यको भन्दा पनि बढी किरात-लिम्बुवानहरूको हो’ ‘प्रधानमन्त्रीले नै पार्टी बैठक गरेर, संवैधानिक प्रक्रिया पूरा भएर राखिएको नाममा गल्ती भयो भन्नुभयो। संघीय सरकारका मन्त्रीहरूले पनि विरुद्धमा बोलेर वातावरण बिगारिदिनुभयो। उहाँहरूले संविधानभन्दा बाहिर गएर दिएका यी अभिव्यक्तिमा कि माफी माग्नुपर्छ कि पद छाडेर बाहिर बस्नुपर्छ।’

पिंकी श्रीस राना

पिंकी श्रीस राना

‘नेपालमा मृत्यु संस्कारमा आधारित सङ्गीतमा खासै काम भएको छैन’ ‘नेपाली सुगम भनिने सङ्गीतमा भारतीय सङ्गीतको प्रभाव अधिकतम छ। पछिल्लो पुस्ता त्यसबाट पनि बढेर पश्चिमी, कोरियन, चाइनिज सङ्गीतमा अभ्यस्त हुन थालेको छ।’

अनिता भेटवाल

अनिता भेटवाल

‘कोशी ढुङ्गाका अक्षरले लेखिएको छैन, आक्रामक आन्दोलन समाधान हाेइन’ ‘पहिचान पक्षधरले आन्दोलन गर्दा समाजका अन्य समुदायसँग पनि बसेर उनीहरूलाई यो तपाईंहरूको विरुद्ध हैन, यसको इतिहास यस्तो छ भनेर संवाद गर्नुपर्छ। समाज ध्रुवीकरण हुनबाट जोगाउनुपर्छ।’

सुजाता ढुंगाना

सुजाता ढुंगाना

कोशीमा आन्दोलनरत पक्ष र सरकारबीच के कुराकानी भयो? तीन महीनापछि कोशीमा आन्दोलनरत पहिचान पक्षधर र सरकारबीच वार्ता भएको छ। सरकारी वार्ता समितिका संयोजकलाई प्रश्न- कस्तो रह्यो पहिलो दिनको वार्ता?

सन्त गाहा मगर

सन्त गाहा मगर

‘पशुपतिका भट्टको नागरिकता खोज्नेहरू आज गेरुवस्त्र लगाएर राजनीतिमा धर्मको आश्रय खोज्दै छन्’ ‘माओवादीकै कारण दुई देशबीचको राजनीतिक सम्बन्ध मन्दिरमा पनि नागरिकता खोज्ने तहमा पुगेको थियो। आज राजनीतिमा पनि धर्म खोज्ने तहमा आइपुगेको छ।’

हिमालखबर

हिमालखबर

‘अमेरिका र चीनले चाहे मात्रै तेस्रो विश्वयुद्ध रोकिन सक्छ’ (भाग-३) ‘हामी अभूतपूर्व चुनौती र महान् अवसरको समयमा छौं। हामी चुनौतीको शुरूआतमा छौं, अझै चुनौतीले घेरिइसकेका छैनौं।’