ललितपुर धापाखेलकी देछेन शेर्पा (७) पछिल्लो एक महीनादेखि प्रत्येक शनिबार र आइतबार दिउँसो केहीबेर ‘हर्स राइडिङ’ गर्छिन्। आफूभन्दा तीन फुट अग्लो घोडालाई नडराई डोर्‍याउँछिन् र सवार हुन्छिन्।

२८ असोजमा झापाको बलडाँगी शिविरको छाप्रोमा एक्लै भेटिएकी खिनमाया आचार्य (८४) ११ सन्तानकी आमा भएर पनि बुढेसकालमा एक्लै बन्नु परेकामा दुःखी थिइन्।

स्थानीय सरकारले जन्मदर्ता, ब्यांक खाता, स्वास्थ्य बीमा, शिक्षा र स्वास्थ्यलगायत सुविधा दिएर भूटानी शरणार्थीलाई यहींको समाजमा घुलमिल गराउन शुरू गरेका छन्।

देशभरका कारागारमा विभिन्न २५ वटा अपराधमा ८९८ विदेशी कैदी छन् ।

पछिल्लो समय बलात्कारका घटना दिनहुँजसो सार्वजनिक भइरहेका छन्। आर्थिक वर्ष २०७२/७३ यताको तीन वर्षमा देशभर बलात्कारका ३७०० घटना भएको नेपाल प्रहरीको तथ्यांकले देखाउँछ। यो आँकडा अनुसार, सरदर दैनिक तीन महिला बलात्कृत हुने गरेका छन् ।

गरीबको हित गर्न स्थापित गरीबी निवारण कोषमा चरम आर्थिक अनुशासनहीनता र भद्रगोल देखिन्छ ।

पुरुष र महिलाबीचको बिहेलाई मात्र मान्यता दिने देवानी संहिताको प्रावधानले केही वर्षयता आँट गरेर सार्वजनिक भएका समलिङ्गी जोडीहरूको घरजम गर्ने सपनालाई कुल्चेको छ।

नेपालमा करिब साढे चार दशकदेखि चलिरहेको हात्ती र मानिसबीचको द्वन्द्वको कारण हात्तीको आवागमन मार्ग र वासस्थनमा अतिक्रमण नै हो । यो रोक्न यसै क्षेत्रमा काम गरिरहेको संस्था ग्रिन जेनेरेशनले नयाँ प्रस्ताव अघि सारेको छ ।

एक साताअघि राजधानीको माहाँकाल मन्दिर अगाडिको पेटिमा हात थापेर बसेकामध्ये धनमाया उप्रेती र सीता चौलागार्इँ पनि थिए । केही वर्ष अघिसम्म धादिङमा थिइन् धनमाया । एक छोरा थिए । “विदेशिएको छोरोको खबर आउन छोड्यो, घरजग्गा नातेदार कोही छैनन्” धनमाया भन्छिन, “उपाय केही नभएपछि पेट पाल्न यही पेटीमा आइपुगें ।”

दृष्टिविहीन सन्तानको प्रगतिमै चुनकुमारीका लागि ऊर्जा छ । ७५ वर्षको उमेरमा उनी कहिले गुल्मी, कहिले काठमाडौं गरिरहन्छिन् ।

काठमाडौंमा अहिले १३ परिवारका ५३ अफगानी ‘शरणार्थी’ छन्, जसलाई नेपाल सरकारले भने शरणार्थीको पहिचान दिएको छैन ।

दाइजो कम ल्याएको निहुँमा एक महिलाको हत्या भएको खबर पढेसँगै मोहम्मद मकसुद राँकीले शुरू गरेको ‘दहेज विरोधी अभियान’ ले रौतहटको दूरदेहातसम्मै आफ्नो प्रभाव देखाउन थालेको छ।