केरुङ सीमा नाकामा रसदपानी राख्न ठूला गोदामघर बनाएर अन्न किन्ने तर्खर हुँदैथियो । त्यहाँ खटिएका जमदारले अन्नको भाउ चिठी मार्फत जर्नेललाई पठाएर खरिदको आदेश पर्खेका थिए । 

जर्नेल कृष्णबहादुर कुँवर राणाको निर्देश अनुसार केरुङमा रहेका जमदार अ‍ैमानसिंह खत्रीले युद्धका लागि नून र अनाजको व्यवस्थापन गरिरहेका थिए।

कप्तान जुद्धवीर अधिकारीले प्रधानमन्त्री जंगबहादुर र जबर कार्कीले जर्नेल कृष्णबहादुर कुँवरलाई चिठी लेखेर रसदपानीको सहज व्यवस्थापन गरिदिन आग्रह गरेका थिए।

युद्धका लागि केरुङतर्फ आवश्यक व्यवस्थापन गर्न प्रधानमन्त्री जंगबहादुर राणाले त्यहाँका जमदारलाई अह्राएका थिए।

पूर्वी नाकाभन्दा सुदूरपश्चिमको नाकामा तत्काल फौज पठाउन समस्या पर्ने भएकाले ठूलो डफ्फा हुम्लामा जम्मा गरिंदै थियो।

श्री ३ जंगबहादुर राणाले सुदूरपश्चिमको डोटी गौंडामा खटिएका कर्णेल कृष्णध्वज कुँवरलाई पत्र लेखेर भोटमा आक्रमण गर्न सबै व्यवस्था मिलाउन अह्राएका थिए।

विद्रोह व्यहोरिरहेको चीनलाई सघाउने नाममा भोटमाथि हमला गरेर विजय हासिल गर्ने रणनीतिअनुसार जंगबहादुर राणाले युद्धको तयारी तीव्र पारेका थिए।

चीनमा विद्रोह भएको बेला शान्ति स्थापना गर्न फौज पठाउने भन्दै श्री ३ जंगबहादुर राणाले भोटमाथि हमला गर्ने रणनीति बुनेका थिए।

वीरशमशेरले वि. सं. १९५३ मा ब्रिटिश सरकारसँग नून किन्ने सम्झौता गरेपछि भोट सीमा क्षेत्रका बजारबाट नून ल्याउने चलन हटेर भारतका सीमा बजारबाट ल्याउन थालियो।

अघि छ्या लुङ ५७ अर्थात् सं. १८४९ मा चीन भोटसँग नेपालको युद्धपछि मेलमिलाप हुँदा चिनियाँ सेनापति टुङथ्वाङले साँध-सिमाना र दुवै देशको बीचमा हुने यो-यो मालवस्तुको निकासी पैठारी व्यापारमा यति-यति जगात भन्सार दस्तुर लिने-दिने गर्नू भनेर दरभाउ तोकिएको थियो।

भीमसेन थापाले राजनीतिक चातुर्यको अभावमा आफूभन्दा बलशाली अंग्रेजसँग जुध्दा देशको धेरै भाग गुमाए। जङ्गबहादुरले युद्घ लडेर गुमेको भूभाग फिर्ता ल्याउन संभव नदेखी ब्रिटिशलाई आपत् आइलागेका बेला मद्दत दिएर केही जमीन फिर्ता लिए।

-ज्ञानमणि नेपाल
बहादुर शाहले श्यामर्पा र उनका साथी समेतलाई शरण दिएर राखे। भोटका काजीले श्यामर्पालाई सुम्प भनेर तारन्तार गर्दा पनि ‘शरणको मरण गर्नुहुँदैन’ भनेर नेपालले श्यामर्पालाई सुम्पेन।